AI-opener, voor bedrijven én hun stakeholders

AI gaat nooit meer weg. Dat zei Haim Israel onlangs in een gesprek met het Financieel Dagblad. Hij is hoofd onderzoek van Bank of America Merrill Lynch. AI is onvergelijkbaar met eerdere technologische revoluties, vindt de onderzoeker. De reden: alle infrastructuur is er al. ‘We hoeven geen internetkabels te trekken of telefoonmasten te bouwen, we hebben de pc’s en smartphones al in huis.’ Israel voorspelt dan ook: ‘Over twee tot vijf jaar zullen er bedrijven zijn die AI gebruiken, én bedrijven die niet meer bestaan.’ Overkamp is het met hem eens. ‘Het is niet iets wat overwaait. De impact op bedrijven en werknemers wordt enorm. Ieders werk gaat veranderen, of het nu marketing, sales of market access is.’

Verandering in sneltreinvaart

AI bestaat al langer, maar taalmodellen als ChatGPT deden de wereld echt wakker schudden, volgens Overkamp. ‘Bij dit soort baanbrekende innovaties denk ik altijd: verdiep je erin. En dat deed ik met een opleiding in Massachusetts. Want ik wil weten waar mijn meerwaarde binnen ons bedrijf ligt met AI.’ Daarover zo meer.

Andersom, dus de meerwaarde van AI voor geneesmiddelenbedrijven, blijkt al volop. Neem het feit dat de corona-vaccins zo snel zijn ontwikkeld, waarover Pfizer-directeur Dirk Vander Mijnsbrugge vertelt in een eerder interview met de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG). Ook het proces om kankerbehandelingen te vinden wordt versneld door AI, zo beschrijft een overzichtsartikel van de VIG. De voorbeelden zijn inmiddels talloos. Alles gaat nu in sneltreinvaart.

Digitale tweelingen

Ook klinisch onderzoek profiteert van AI-toepassingen. Een veelbelovende ontwikkeling is digitale tweelingen. Uit een recente publicatie in het vakblad Bone Marrow Transplantation bleek dat deze de standaard controlegroepen kunnen vervangen. Het voordeel: twee keer zo weinig deelnemers nodig, minder belasting voor patiënten en sneller onderzoek. Naast minder werving ondervang je ook ethische kwesties. Het bedrijf Phesi ontwikkelde deze tweelingen, die worden aangestuurd met AI en zijn gebaseerd op de vele Real World Data die er zijn.

Ook Overkamp noemt de essentiële rol van beschikbare data bij AI. Niet alleen voor R&D, maar ook in praktische zin, lokaal. ‘De zorg- en geneesmiddelensector is een datarijk gebied dankzij gegevens via groothandels, ziekenhuizen, patiënten. Dat biedt bijvoorbeeld mogelijkheden om met AI gedegen voorraadbeheer te hebben, en beter vooruit te plannen. Mogelijk doet dat iets aan de geneesmiddelentekorten, want vraag en aanbod lopen totaal niet synchroon.’

Meer maatwerk en service

‘De dienstverlening en service van onze stakeholderorganisaties kunnen echt profiteren van AI’, vervolgt de Takeda-directeur. ‘Denk aan snellere en betere service aan klanten en producten op maat. En sowieso kunnen we taken die repeterend zijn, vervangen met AI. Neem simpelweg de ordermails met “Hoi, lang niet gesproken. We willen graag X doosjes van medicijn Y in dosering Z. Liefst overmorgen geleverd.” Dat type mails kregen wij echt nog binnen. AI zal zichzelf trainen en leren welke informatie uit zulke berichten belangrijk is. Dit simpele voorbeeld laat zien dat op bepaalde plekken menselijke arbeid structureel verandert, en bedrijfsvoering efficiënter wordt met meer focus op kwaliteit.’

Sinds zijn korte AI-opleiding is Overkamp hier heel scherp op. Ook bij zijn eigen baan. ‘Er gaat dagelijks veel tijd naar documenten tekenen, controles uitvoeren en andere herhaalde activiteiten. Die uren kan ik nuttiger besteden, ten gunste van het bedrijf. Mijn prioriteit ligt nu bij het bouwen aan de collectieve kennis van de medewerkers; bouwen aan systemen die de klantervaringen verbeteren, en die helpen bij het uiterst ingewikkelde market access proces in Nederland.’

Slaperig hoofd

Ook qua service naar bijvoorbeeld artsen, valt met GPT-achtige taalmodellen wat te verwachten. We kennen allemaal de online chatbots bij de bank of helpdesk. De ene ‘begrijpt’ jou wat beter dan de andere. Maar wat nou als een service zoals MEDinfo dankzij AI heel kundig, gedegen en betrouwbaar de perfecte informatie geeft. Dan kan die applicatie dag en nacht arts en patiënt helpen. Zonder dat een medisch medewerker ’s nachts de boel hoeft op te zoeken en met een slaperig hoofd het juiste advies moet formuleren.

Overkamp ziet daar wel toekomst in. ‘En zoiets geldt binnen bedrijven ook voor ethics and compliance. Je kunt alle bedrijfsprocedures, SOPS, gecombineerd met relevante wettelijke en juridische regels in een systeem zetten. Dan creëer je je eigen ChatGPT die actuele, complexe vragen beantwoordt. Bijvoorbeeld over wat wel en niet compliant is voor bijeenkomst A met doelgroep B. Het toverwoord bij deze ontwikkelingen: data.’

Risico’s

Natuurlijk is het al even jubelen geblazen met deze mogelijkheden. Maar risico’s zijn er ook, zoals het Rathenau Instituut met een scan voor Generatieve Artificial Intelligence al eens in kaart bracht. ‘Je moet er niet aan denken dat een arts door het genoemde MEDinfo verkeerd advies krijgt waardoor een patiënt nog zieker wordt – of erger’, stelt Overkamp. ‘Dan spreek je echt over een ethisch dilemma; want wanneer is het systeem goed genoeg?’

En niet te vergeten alle taken die AI kan overnemen, waardoor menskracht (deels) overbodig wordt. Ook een nadeel. Is dat te verantwoorden? ‘Je creëert in feite tijd die een medewerker ergens anders aan kan besteden. Bedrijven worden daarmee slimmer en efficiënter. Ik denk dat we daarmee kwalitatief een enorme slag kunnen maken.’

Maar vervangbaar zijn mensen uiteraard niet, vindt Overkamp. ‘Neem een cultuurverandering binnen een organisatie. Die kan AI niet regelen. En met de minister aan tafel zitten is ook niet mogelijk. Maar verder ben ik ervan overtuigd dat we dankzij AI en de beschikbare infrastructuur onze artsen, patiënten en de samenleving echt meer kunnen bieden.’