‘Bewustwording van risico’s en symptomen is nodig’
Huisarts Jasper Snijders ziet hartproblemen iets afnemen
Zijn praktijk in Boxtel telt zo’n 3000 mensen. ‘Een wat oudere populatie’, zegt huisarts Jasper Snijders. Hij schat in dat ongeveer 5 procent hartpatiënt is. ‘Ik zie helaas regelmatig hartinfarcten, cardiomyopathie en ritmestoornissen. Veelal met hartfalen als gevolg.’
Risicofactoren zijn geen ziektes
Dat er een Wereld Hart Dag in het leven is geroepen, vindt de arts geen overbodige luxe. Deze dag vindt jaarlijks plaats op 29 september. ‘Bewustwording is echt nodig. Dus weten wat belangrijke risicofactoren en symptomen zijn van hartproblemen. En wat je dan kunt doen. Zodat men beseft dat tijdig ingrijpen belangrijk is om ellende te voorkomen.’
Te beginnen met die risicofactoren. Dán is er in feite nog niets aan de hand. Snijders stelt dan ook: ‘Risicofactoren zelf zijn geen ziektes. Maar elke factor heeft wel een mogelijk gevolg. Roken is vooral slecht voor vaten, hoge bloeddruk kan leiden tot een TIA of CVA en een hoog cholesterol tot hartproblematiek. En overgewicht is dé overkoepelende risicofactor voor alles. Maar in de praktijk is het vaak een combinatie van factoren die samen kunnen leiden tot complicaties.’
‘Met de komst van statines en ACE-remmers werd al veel gewonnen’
Sigaartje in het ziekenhuis
Natuurlijk is door de tijd heen veel veranderd. ‘Ik herinner me dat mijn opa in de jaren zeventig een hartinfarct kreeg. Hij werd opgenomen in het ziekenhuis, rookte daar af en toe een sigaartje, kreeg wat bezoek en pas na zes weken mocht hij weer naar huis. Nu allemaal onvoorstelbaar.’
Zo’n 30 jaar later startte Jasper Snijders als huisarts. Terugblikkend: ‘Met de komst van bijvoorbeeld statines en ACE-remmers werd al veel gewonnen. De zorg werd gerichter, en hartmedicijnen werden verder ontwikkeld. Ik denk dat daardoor het aantal hartpatiënten minder is geworden. Want een hoog cholesterol behandelen we nu tijdig. De bloeddruk verlagen we gericht. En er is naar mijn mening ook bereidheid om leefstijl aan te pakken. Daardoor voorkomen we echt al problemen.’
De huisarts vindt dat er voldoende medicatie voorhanden is. ‘Want om nou weer een nieuwe pil te geven bij elk issue. Dat houdt het gedrag ook in stand. Desondanks is het goed om te blijven onderzoeken. Zo’n antidiabeticum dat onlangs effectief bleek bij hartfalen, is er een mooi voorbeeld van.’
Calciumscore en suikertaks
Zijn er nog zaken die naar Snijders’ mening ontbreken qua hartzorg? ‘Medisch gezien zou ik graag zien dat de calciumscore voor huisartsen rechtstreeks toegankelijk wordt.’
Hij doelt op een CT-scan die de kransslagaders checkt op kalk en plaquevorming. De score geeft een goede voorspelling van het risico op een hartinfarct.
‘Omdat het een waardevolle test is, vind ik het efficiënter als patiënten niet eerst langs de cardioloog hoeven.’
Verder vindt hij dat de overheid de ‘botte bijl’ meer mag hanteren. ‘Omdat overgewicht zo veel gevolgen heeft, voel ik echt voor een fikse suikertaks. Of dat we, net als op sigarettenpakjes, een waarschuwing zien bij hoogcalorische voeding. Iets als: “Let op; wanneer u dit drie weken dagelijks eet, wordt u 5 kilo zwaarder.” Maar het zijn lapmiddelen. Als je weet dat mensen na enorm gewichtsverlies door een gastric bypass wel weer een normaal cholesterol en goede bloeddruk hebben, dan snappen we ook dat het gedrag (daarvoor al) anders moet.’
‘Wie ineens echt minder ver kan fietsen dan normaal, moet aan de bel trekken’
Vermoeidheid bij vrouwen
Bewustwording dus. Over de gevaren en de gevolgen.
Wanneer móeten mensen aan de bel trekken bij de huisarts? Naast de cijfers op de weegschaal, is een belangrijk symptoom volgens Snijders het uithoudingsvermogen. ‘Als je altijd 30 kilometer kon fietsen, maar in een paar weken tijd lukt dat ineens niet meer, dan is er mogelijk iets aan de hand. Het is je eigen “inspanningstest” eigenlijk. Verder moeten mannen alert zijn op de klassieke symptomen als pijn op de borst en uitstraling naar de arm. Bij vrouwen kan vermoeidheid een signaal zijn. Dan wil ik eerst hartproblematiek uitsluiten voor ik aan andere oorzaken denk.’
Dat kennis van symptomen en snel ingrijpen essentieel is, ondervond Jasper Snijders in zijn praktijk. ‘Een gezonde man uit mijn praktijk kreeg thuis een hartstilstand. Zijn vrouw hoorde hem snurkachtig ademhalen en vertrouwde het niet. Terecht. Hij had een hartstilstand, werd gereanimeerd en meteen geopereerd. Dankzij diverse bypasses is hij gelukkig weer de oude. Maar het is niet iedereen gegeven om zo voor de poorten van de hemel te worden weggesleept. Dus je bewust worden van cardiale risico’s en symptomen is echt belangrijk.’
