12-09-2023

Desastreus keuzemenu voor medicijnbezuinigingen

Rij Apotheek medicijnen Shutterstock 626903207
De vijf bezuinigingsvoorstellen op medicijnen die het ministerie van Financiën presenteerde, zijn desastreus voor patiënten. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) toetste deze ombuigingslijst op drie aspecten: beschikbaarheid, betaalbaarheid en uitvoerbaarheid.

‘De conclusies van onze analyse stemmen niet erg vrolijk’, zegt Wim de Haart, manager gezondheidseconomie en vergoedingen bij de VIG. ‘Met name de beschikbaarheid van medicijnen komt door deze maatregelen verder onder druk te staan. En dat terwijl patiënten en apothekers nu al steeds vaker worden geconfronteerd met medicijntekorten of medicijnen die in Nederland van de markt verdwijnen. Verder zorgen deze maatregelen ervoor dat patiënten steeds meer zelf moeten betalen. De overheidsboekhouding komt daarmee misschien wel op orde, maar de portemonnee van de patiënt wordt hard getroffen.’

Vijf maatregelen

De ombuigingslijst bevat vijf mogelijke maatregelen, die als doel hebben de uitgaven te verlagen en zo de overheidsfinanciën te verbeteren. Dit zijn ze:

  • Aanpassing van de Wet geneesmiddelenprijzen (Wgp)
    Analyse: weliswaar goed voor de algemene betaalbaarheid, maar slecht voor de beschikbaarheid van medicijnen, en niet goed uitvoerbaar.
  • Verlagen betalingsbereidheid bij toelating dure geneesmiddelen
    Analyse: goed voor de staatskas, prima uitvoerbaar, maar slecht voor de beschikbaarheid van medicijnen.
  • Herijking Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS)
    Analyse: heeft weinig invloed op algemene betaalbaarheid, maar is slecht voor de beschikbaarheid en ook slecht uitvoerbaar. Grote kans dat veel patiënten moeten bijbetalen.
  • Pakketmaatregel geneesmiddelen
    Analyse: als een deel van de extramurale medicijnen uit het verzekerde pakket verdwijnt, heeft dat weinig effect op beschikbaarheid, maar is het goed voor de staatskas. Het is goed uitvoerbaar, maar patiënten moeten uiteraard meer zelf gaan betalen.
  • Eigen betalingen extramurale geneesmiddelen
    Analyse: geen effect op algemene betaalbaarheid, waarschijnlijk redelijk uitvoerbaar, maar niet goed voor de beschikbaarheid van medicijnen.

Hard geraakt

De maatregelen zouden de overheid per jaar honderden miljoenen euro’s kunnen besparen.
‘Maar tegen welke prijs?’, vraagt De Haart zich af. ‘Daar staat namelijk tegenover dat miljoenen Nederlandse patiënten hard worden geraakt. In hun portemonnee, omdat ze meer zelf moeten betalen. Of, erger nog, omdat het medicijn er gewoon niet meer is. De maatregelen leiden er namelijk toe dat medicijnen in Nederland van de markt verdwijnen én het serieuze risico dat nieuwe medicijnen helemaal niet meer in ons land worden aangeboden.’
De Haart concludeert: ‘Daarom denk ik dat politieke partijen zich nog eens goed achter de oren moeten krabben, voordat ze overwegen een of meer van deze maatregelen in te voeren.’

Gepast gebruik

Oog voor betaalbaarheid is belangrijk, vindt ook de VIG. Maar de stijging van de medicijnuitgaven komt vooral door de groei van het aantal gebruikers.
‘Daarom zijn alle initiatieven rondom gepast medicijngebruik zo belangrijk’, zegt De Haart. ‘Denk hierbij aan meer maatwerk in bijvoorbeeld diagnostiek en voorschrijfgedrag, maar bijvoorbeeld ook aan therapietrouw. Dat zijn allemaal zaken die het medicijngebruik en daarmee de uitgaven kunnen indammen, zonder dat de patiënt daar de dupe van wordt.’

Lees hier de volledige analyse van het keuzemenu bezuinigingen