Medicijnmythes zitten oplossingen in de weg

Rijzen de medicijnuitgaven in ons land de pan uit? Zijn ze te hoog? En verdringen ze andere zorg? Deze vragen stelt de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) in een nieuwe publicatie: ‘Medicijnmythes – en de consequenties daarvan voor de Nederlandse patiënt’.

Aan de hand van onafhankelijke, openbare bronnen analyseert de VIG in deze publicatie wat het antwoord is op de drie bovengenoemde vragen. De belangrijkste conclusies:

• na inflatiecorrectie zijn de medicijnuitgaven per inwoner al achttien jaar gelijk;
• medicijnuitgaven beslaan een steeds kleiner deel van het totale zorgbudget;
• nieuwe medicijnen leveren meer gezondheid op dan ze verdringen.

Er zijn nog meer opvallende conclusies. Netto besteedt ons land slechts 5,6% van het totale zorgbudget aan medicijnen. En onze medicijnuitgaven behoren tot de laagste in Europa.

Ogen niet sluiten

‘Het is belangrijk om naar de verschillende kanten van de medaille te kijken’, zegt VIG-voorzitter Mark Kramer. ‘In ziekenhuizen beginnen de medicijnuitgaven, nu ruim 10% van hun budget, wel degelijk te knellen. Daar sluiten we onze ogen niet voor. Dit heeft weliswaar veel te maken met beleidskeuzes, maar wij denken graag mee over verbeteringen. Juist in tijden van vergrijzing en personeelstekort in de zorg zien wij medicijnen als een essentieel onderdeel van de oplossing.’

Het echte probleem

Anderzijds ziet de VIG ook dat het Nederlandse medicijnbeleid in de greep is van een sterke kostenfocus, vaak op basis van onjuiste beeldvorming. Ook daarvoor mogen we de ogen niet sluiten. Die kostenfocus leidt zowel bij bestaande als nieuwe medicijnen tot een andere, veel nijpender kwestie: de Nederlandse patiënt vist steeds vaker achter het net, omdat zijn medicijn hier gewoon niet beschikbaar is. Of veel later dan in buurlanden. Dat is het échte probleem.

Broodje kaas

Het beeld over medicijnprijzen lijkt bepaald te worden door uitschieters en brutoprijzen.
Maar de publicatie ‘Medicijnmythes’ laat ook zien dat minder dan 1% van alle Nederlandse medicijngebruikers een ziekenhuisgeneesmiddel gebruikt dat duurder is dan €10.000,- per patiënt per jaar. En dat zo’n 80% van onze geneesmiddelen generiek is, met een gemiddelde prijs van minder dan €2,- per verpakking. Daar koop je nog geen broodje kaas voor.

Lef nodig

‘De enige weg vooruit is dat overheid, verzekeraars, ziekenhuizen en geneesmiddelenbedrijven samen om de tafel gaan’, zegt Kramer. ‘Wat klopt er nu precies van al die aannames over prijzen en uitgaven? En hoe kunnen we komen tot een constructiever medicijnbeleid, waarbij beschikbaarheid leidend is? Daarbij mogen we best kritisch kijken naar de effectiviteit van nieuwe geneesmiddelen. Maar laten we vooral ook zorgen dat we de vruchten blijven plukken van medische innovatie en dat de Nederlandse patiënt niet onnodig in de kou komt te staan.
Dat vraagt om lef en om water bij de wijn doen. De geneesmiddelensector is daartoe bereid.’