Steeds minder Europese patiënten nemen deel aan medicijnonderzoek. Wereldwijd steeg het aantal klinische medicijnstudies door bedrijven in tien jaar met 38%, maar het aandeel van de EU-studies halveerde. Dit raakt ook Nederlandse patiënten en artsen.
De cijfers komen uit een rapport dat IQVIA maakte, in opdracht van EFPIA (de Europese brancheorganisatie van de innovatieve geneesmiddelensector) en Vaccines Europe.
Tussen 2013 en 2023 steeg het aantal wereldwijd door bedrijven opgezette klinische studies van 5.802 naar 7.990. Tegelijkertijd halveerde het aandeel van de Europese Unie (EU) bij deze studies van 22% naar 12%. Europa verliest vooral veel terrein aan China. De laatste vijf jaar daalde het aantal Europese patiënten dat deelneemt aan een klinische studie met 60.000.
Oorzaken
Het onderzoek suggereert dat de verzwakte positie van Europa vooral komt doordat de regelgeving en het investeringsklimaat binnen de EU voor bedrijven minder aantrekkelijk zijn dan bijvoorbeeld in China en de Verenigde Staten (VS). Opzet van een klinische studie en het toegang verlenen aan patiënten verlopen in de VS sneller bij alle onderzochte ziektes (oncologie, infectieziekten en zeldzame ziektes). Verder hebben de VS en China grotere patiëntgroepen in één land, dat werkt eenvoudiger.
Waarom belangrijk?
In Nederland nemen jaarlijks circa 50.000 mensen deel aan een klinische studie. Maar het aantal klinische studies door bedrijven in ons land daalde in vijf jaar van 282 naar 210.
‘Het is belangrijk om klinische medicijnstudies aan te trekken’, zegt Mark Kramer, voorzitter Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG). ‘Patiënten krijgen zo enkele jaren eerder toegang tot nieuwe, nog niet geregistreerde, medicijnen. Artsen en wetenschappers raken al vroeg vertrouwd met innovaties. Verder is het goed voor onze economie en werkgelegenheid.’
Actie
EFPIA en Vaccines Europe roepen de EU-landen en de Europese Commissie op om in actie te komen. Het is noodzakelijk om de Europese Clinical Trials Regulation (CTR) te versimpelen, versnellen en harmoniseren binnen de EU-landen. Ook het opvoeren van de capaciteit voor klinische studies is een belangrijke aanbeveling, net als het patiëntgerichter maken van de studies. Spanje fungeert hierbij als voorbeeldland. De VIG steunt de brede oproep van EFPIA.
Nederland
De krachten rond ons klinisch onderzoek worden gebundeld in de Dutch Clinical Research Foundation (DCRF), de drijvende kracht achter het Nationaal Actieplan Klinisch Onderzoek.
‘De positie van Europa staat onder druk’, zegt Kramer. ‘En binnen Europa dreigt Nederland nu ook vaker de boot te missen, bijvoorbeeld bij klinisch onderzoek. Laten we daarom als publiek-private partijen samen de schouders zetten onder dit Nationaal Actieplan.’
Rapport IQVIA
