De minister voor Medische Zorg, Pia Dijkstra, vraagt ontheffing aan bij de Europese Commissie voor het bijvoegen van de papieren bijsluiter. Dat doet zij voor geneesmiddelen die in het ziekenhuis onder toezicht worden toegediend. Dijkstra laat dat weten in een brief aan de Kamer. ‘Dat is geweldig nieuws’, vindt Annelies de Lange, programmamanager Duurzaamheid bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG). ‘Nadat de ontheffing is verleend, kunnen we met onze pilotstudie van start.’
Europese wetgeving stelt verplicht dat er een papieren bijsluiter bij geneesmiddelen is bijgesloten. De bijsluiter legt uit hoe het middel werkt en hoe de patiënt het middel moet gebruiken. ‘Deze informatie is onmisbaar’, zegt De Lange. ‘Maar in het ziekenhuis komt de bijsluiter eigenlijk nooit bij de patiënt terecht, omdat een zorgverlener het medicijn toedient aan de patiënt. De bijsluiter wordt doorgaans ongelezen weggegooid.’
Onnodig afval
Ook de verantwoordelijke zorgverleners gebruiken deze bijsluiters vrijwel nooit. Zij raadplegen voornamelijk andere (digitale) informatiebronnen die specifiek voor zorgverleners zijn ingericht. In de ogen van de minister leidt dit tot onnodig afval. Voor wat betreft zorgverleners in het ziekenhuis ziet zij digitale medicijninformatie, afkomstig van betrouwbare bronnen, als een wenselijk en geschikt alternatief voor de papieren bijsluiter.
Verduurzaming
De Lange sluit zich daar volledig bij aan. ‘Om verspilling van papier tegen te gaan, willen wij een pilotstudie uitvoeren. Die studie houdt in dat de papieren bijsluiter verdwijnt uit de verpakking van 84 geneesmiddelen die intramuraal, dat wil zeggen in het ziekenhuis, worden toegediend. De geneesmiddelenbedrijven die deze 84 medicijnen maken, werken met enthousiasme mee aan deze pilot. Binnen onze sector staan maatregelen om te verduurzamen hoog op de agenda. Deze pilot is één van de vele initiatieven die bijdragen aan die doelen.’
Unanieme wens
Sinds begin dit jaar is er, in nauwe samenwerking met het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), een werkgroep opgezet met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA) en een aantal van onze leden. ‘Deze werkgroep is opgezet om het project rond de digitale bijsluiter vorm te geven’, legt De Lange uit. ‘Inmiddels is er een nulmeting uitgevoerd, bestaande uit een enquête onder ziekenhuisapothekers en enkele interviews met patiëntenorganisaties. De conclusie hiervan was duidelijk: er bestaat een unanieme wens om over te stappen op een digitale bijsluiter.’
Samenwerking
De VIG coördineert de pilot en stemt af met het CBG en de Inspectie. De Lange: ‘Het doel van het project is aantonen dat een digitale bijsluiter veilig kan zijn, zodat de papieren bijsluiter voorgoed uit verpakkingen van ziekenhuismedicijnen kan blijven.’ In plaats van een papieren bijsluiter is er digitale productinformatie beschikbaar. Patiënten in het ziekenhuis kunnen nog wel gewoon een papieren bijsluiter ontvangen, zoals nu ook het geval is.
e-PIL pilot bij zuiderburen
In België en Luxemburg wordt al geëxperimenteerd met de digitale patiënteninformatie. Dit e-PIL (electronic patient informatie leaflet) pilotproject is gelanceerd in 2018. Oorspronkelijk zou de pilot twee jaar duren, maar is verlengd tot augustus 2025. De tussentijdse evaluatie van de pilot stemt positief. De deelnemende ziekenhuisapothekers (n=48) zeggen dat het ontbreken van de papieren bijsluiter geen problemen heeft veroorzaakt voor artsen (100%) en voor verpleegkundigen (93%). Vrijwel allemaal (95%) vinden dat de papieren bijsluiter definitief uit de verpakking mag blijven bij geneesmiddelen die in het ziekenhuis worden toegediend.
Bomen behouden
Als de Europese Commissie de ontheffing verleent, voor een periode van twee jaar, kan de pilot van start gaan en worden de verpakkingen zonder bijsluiter verstuurd. ‘Het zal nog even duren voor we hier iets van merken’, denkt De Lange. ‘... àls we er al iets van merken’, vult zij aan. ‘Met de resultaten die we in België zien, hebben we er vertrouwen in dat we zonder papieren bijsluiter net zulke goede zorg kunnen leveren. Bovendien hebben we dan heel wat bomen kunnen sparen. Een miljoen doosjes zonder bijsluiter, betekent dat er 490 bomen zijn behouden. In alle opzichten zeer de moeite waard dus!’
