Uitbreiding licentie en productie van mpox-vaccin

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) riep vorige week woensdag een wereldwijde gezondheidscrisis uit vanwege de snelle verspreiding van een nieuwe mutatie van het mpox-virus in Afrika. De fabrikant van het meest prominente vaccin tegen mpox, de Deense farmaceut Bavarian Nordic, wil de productie en de licentie van het vaccin uitbreiden.

Vorige week werd de nieuwe mutatie voor het eerst buiten Afrika, in Zweden, gesignaleerd. Het virus, dat voorheen bekend stond als apenpokkenvirus, zal waarschijnlijk ook in Nederland opduiken. Maar de kans dat zo’n besmetting tot een uitbraak zal leiden in ons land wordt klein geacht. VWS-minister Agema volgt de situatie nauwlettend en houdt een strategische voorraad van het vaccin aan in ons land.

Nieuwe mutatie

Het mpox-virus dook in 2022 op in Nederland. De clade II-variant, die toen rondwaarde, is zelden dodelijk. In een interview met NOS zegt viroloog Chantal Reusken van het RIVM dat de nieuwe mutatie, clade Ib, besmettelijker en dodelijker lijkt dan andere varianten, al moet dat nog verder worden onderzocht. Tegen het mpox-virus zijn enkele vaccins beschikbaar. Daarvan is het vaccin van de Deense farmaceut Bavarian Nordic het enige in Europa goedgekeurde vaccin tegen mpox. Daarnaast bestaat er een ouder pokkenvaccin dat ook enige bescherming biedt tegen het mpox-virus.

Kamerbrief

Minister Agema laat in een Kamerbrief weten dat Nederland zich voorbereidt op de diagnose, behandeling en het nemen van maatregelen om verspreiding vanuit een importgeval te voorkomen. Er is een hoeveelheid vaccins op voorraad om een beperkte vaccinatiecampagne onder risicogroepen in het kader van een eventuele uitbraakbestrijding uit te kunnen voeren. Ook is een beperkt hoeveelheid antiviraal geneesmiddel beschikbaar dat ingezet kan worden bij mogelijke complicaties. Overwogen wordt om vaccinatie tegen mpox structureel aan te bieden aan risicogroepen.

Strategische voorraad

Vaccineren helpt de overdracht van het virus te voorkomen. Dat maakt de kans op verdere verspreiding van de ziekte in Afrika en ook op internationale uitbraken kleiner. Zowel de DRC als andere Afrikaanse landen hebben aangegeven behoefte te hebben aan vaccins. De Europese Commissie heeft aangegeven dat zij 175.000 doses vaccins zal kopen en doneren aan getroffen landen. Ook de Deense farmaceut zal 40.000 doses vaccin doneren. Agema schrijft in de Kamerbrief dat zij het van belang vindt dat er in Nederland voldoende vaccins zijn om een eventuele uitbraak te kunnen bestrijden. Daarom wil zij eerst aankijken hoe de situatie zich ontwikkelt, voordat zij besluit om al dan niet vaccins te doneren.

Uitbreiding productie en licentie

De Deense farmaceut is van plan om de productie van zijn vaccin tegen mpox op te voeren. Daarmee verwacht het bedrijf dit jaar twee miljoen extra doses te kunnen leveren. Bavarian Nordic laat weten voldoende capaciteit en middelen te hebben om voor het einde van 2025 tien miljoen doses van het vaccin aan te leveren.

Ook heeft de farmaceut aan Europese Unie gevraagd om de licentie van het vaccin uit te breiden naar adolescenten van 12 tot 17 jaar. Ter ondersteuning van dat verzoek heeft Bavarian Nordic aanvullende gegevens ingediend bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Deze gegevens zijn gebaseerd op de eerste resultaten van een door de VS gesponsorde studie onder 315 adolescenten en 211 volwassenen. Uit de studie blijkt dat de immuunrespons en bijwerkingen vergelijkbaar zijn tussen de twee leeftijdsgroepen na het toedienen van twee standaarddoses van het vaccin.

Studie onder jonge kinderen

In juni meldde de WHO dat in Afrika 39 procent van de besmettingen met mpox en 62 procent van de sterfgevallen als gevolg van het virus voorkwamen bij kinderen jonger dan vijf jaar. Daarom is Bavarian Nordic voornemens om later dit jaar een studie naar het vaccin uit te voeren bij kinderen van 2 tot 12 jaar in de DRC en Oeganda. ‘Kinderen en adolescenten worden onevenredig zwaar getroffen door mpox in de huidige uitbraak in Afrika. Dat onderstreept het belang en de urgentie om de toegang tot vaccins en behandelingen voor deze kwetsbare populatie uit te breiden’, aldus Paul Chaplin, CEO van Bavarian Nordic in een gesprek met Politico.

Overdracht

Mpox is een virusinfectie die wordt overgedragen van dier op mens, vooral door knaagdieren. Maar ook mensen kunnen het virus aan elkaar overdragen via intiem contact. Mensen die besmet zijn met het virus krijgen eerst last van koorts, hoofd- en spierpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid. Na een paar dagen verschijnen er vlekken op de huid. Die vlekken gaan over in blaasjes, die na twee tot drie weken van de huid vallen. Door in aanraking te komen met een blaasje of het vocht uit een blaasje wordt het virus overgedragen.