Meer aandacht voor gezondheidsverschillen en milieu-impact

De Gezondheidsraad wil dat zijn adviezen bijdragen aan effectief gezondheidsbeleid voor iedereen in Nederland, ongeacht leefomgeving en sociaal-economische omstandigheden. En de raad vindt het belangrijk dat gezondheidsbeleid bijdraagt aan het tegengaan van klimaatverandering en de schadelijke effecten daarvan voor de gezondheid. De expliciete aandacht voor duurzaamheid stemt Annelies de Lange, programmamanager Duurzaamheid bij de VIG, positief. ‘We willen voorkomen dat we met mensen beter maken, het milieu en daarmee de samenleving juist ziek maken.’

Gezondheidsverschillen

Gezondheidsbeleid moet inclusief zijn en gezondheidsverschillen tussen verschillende bevolkingsgroepen verkleinen of in ieder geval niet onbedoeld vergroten, vindt de raad. Zijn de voorgestelde beleidsmaatregelen passend voor verschillende groepen? En kunnen alle doelgroepen bij de uitvoering van de maatregelen voldoende worden bereikt? Bij dergelijke vragen zal de raad stilstaan bij zijn adviezen.

‘Ik zie hier een opvallende vergelijking tussen medicijnen en beleid’, zegt Dreves. ‘Voor zowel medicijnen als gezondheidsbeleid geldt dat mensen die ze het hardst nodig hebben, hier niet altijd van profiteren. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het lezen van de bijsluiter. Dat kan ertoe leiden dat zij hun medicijnen niet op de goede manier gebruiken en de effectiviteit ervan achterblijft. Ook een eigen bijdrage in de kosten kan een belemmering vormen en zo gezondheidsverschillen in de hand werken.’

Om te borgen dat gezondheidsbeleid ten goede komt aan alle mensen, werkt de raad aan een afwegingskader. Dat kader, dat mede tot stand komt op basis van advies van Pharos en Equalis, wordt verankerd in de werkwijze van de raad.

Milieu-impact

Een andere vraag waar de raad zich mee gaat bezighouden in zijn advies is: Hoe kan de milieu-impact van bepaalde voedingsaanbevelingen of hulpmiddelen voor screening of zorg worden afgewogen tegen de te behalen gezondheidswinst? ‘Een goede ontwikkeling’, vindt De Lange. ‘De gezondheid van mensen en van het milieu gaan hand in hand. Een vervuild milieu heeft directe gevolgen voor de gezondheid van mensen die erin leven. Denk aan het inademen van vervuilde lucht of het drinken van verontreinigd water.’

Zij merkt op dat ook in de geneesmiddelensector veel aandacht is voor het minimaliseren van de impact van medicijnen op het milieu. ‘Denk daarbij aan meer bewust en op maat voorschrijven, voorkomen dat medicijnresten in het water terechtkomen, aan vervangen van de papieren bijsluiter door een digitale bijsluiter in ziekenhuizen en waar mogelijk recyclen van verpakkingen en onderdelen.’

Adviesdomeinen

De Gezondheidsraad, ingesteld in 1902, is een onafhankelijk adviesorgaan voor regering en parlement. De raad draagt bij aan de bevordering van de gezondheid van iedereen in Nederland, van huidige en toekomstige generaties. Dat doet de raad door regering en parlement op basis van de stand van de wetenschap te adviseren over gezondheidsbeleid op zes domeinen, waaronder vaccinatie en screening. Zo adviseert de raad over het Rijksvaccinatieprogramma of andere publieke vaccinatieprogramma’s, zoals vaccinatie tegen griep of het coronavirus. De raad evalueert de lopende programma’s en adviseert onder meer over opname van nieuwe vaccins. Daarbij hanteert de raad een vast beoordelingskader, dat onlangs is geactualiseerd.

Lees verder

Strategie Gezondheidsraad 2024-2030