Terwijl ik in het publiek zat, zette die uitspraak me aan het denken. We hebben de set kunnen realiseren door de perspectieven, kennis en kunde van verschillende partijen te combineren. Door het proces met elkaar te doorleven, van elkaar te leren en vervolgens tot de best mogelijke uitkomst te komen; een resultaat dat veel meer is dan de som der delen. Waarom doen we dat niet bij zoiets groots als een toekomstbestendig zorgstelsel? In vrijwel iedere andere sector zien we publiek-private samenwerkingen als een essentieel middel om innovatie en vooruitgang te stimuleren. De gezondheidszorg vormt hierop geen uitzondering: alleen door gezamenlijke inspanningen kunnen we duurzame verbeteringen realiseren.
Het bedrijfsmodel van geneesmiddelenbedrijven is een veelgehoord argument om de sector niet uit te nodigen aan relevante overlegtafels. Denk aan het Landelijk Overleg Dure Geneesmiddelen (LODG) of aan het Maatschappelijk Aanvaardbare Uitgaven Geneesmiddelen-programma (MAUG). Niemand in de sector zal ontkennen dat winst maken belangrijk is. Immers, zonder winst geen investeerders en aandeelhouders. Zonder investeerders en aandeelhouders geen innovatie. En zonder innovatie komen er geen nieuwe geneesmiddelen beschikbaar die het leven van jou, je naasten of je buren kunnen verbeteren, verlengen of zelfs redden. Díe bijdrage leveren is wat de medewerkers van onze leden drijft.
Hoe zorgen we er dan voor dat innovatieve geneesmiddelen snel en betaalbaar beschikbaar komen voor iedereen die ze nodig heeft? Dat is een uitdaging die iedereen in de zorgsector zal herkennen. Een transparant, toekomstbestendig stelsel is de sleutel tot een snellere toegang tot nieuwe behandelingen en een eerlijke verdeling van kosten en baten. We zijn ervan overtuigd dat we die sleutel alleen kunnen smeden door met alle veldpartijen samen te werken. Wat ons betreft is samenwerking de enige weg vooruit.
Is het een eenvoudige exercitie om tot een nieuw stelsel te komen? Zeer zeker niet. Behalve recht doen aan het Nederlandse zorgstelsel, moet het beoordelingsproces ook beter aansluiten op de Europese wet- en regelgeving. De EU HTAR, die in januari van kracht is gegaan, biedt kansen en brengt uitdagingen met zich mee. Tegelijkertijd draait innovatie in de gezondheidszorg niet alleen om snelheid, maar ook om zorgvuldigheid. We willen dat geneesmiddelen die op de markt komen veilig, effectief en betaalbaar zijn. Dit vraagt om een evenwichtige benadering, waarbij klinisch onderzoek, regelgeving en economische haalbaarheid in harmonie worden gebracht. We kunnen dan ook gerust stellen dat het wijzigen van een stelsel veelomvattend is.
Als sector willen we hier graag een constructieve bijdrage aan leveren. De eerste stappen daartoe hebben we inmiddels gezet: we hebben de kansen, risico’s, onzekerheden en de mogelijkheden tot samenwerking verkend. Dat hebben we gedaan op basis van en binnen de contouren van het ‘toekomstbestendig stelsel’, zoals beschreven in een aantal kamerbrieven, en met de hulp van Gupta Strategists. Deze verkenning heeft geleid tot een gespreksdocument dat we met plezier delen als uitnodiging tot een open dialoog.
In onze verkenning hebben we ons gericht op vier essentiële elementen voor een toekomstbestendig stelsel.
- Aansluiting op Europese processen en tijdslijnen met als doel een efficiënter proces en gelijke toegang tot nieuwe geneesmiddelen in alle EU landen.
- Een betrouwbare en bruikbare Horizonscan om onzekerheid over de relatieve effectiviteit, gepast gebruik en financiële impact goed te kunnen inschatten.
- Passende oplossingen om patiënten versneld toegang te geven na goedkeuring door de EMA.
- Opties om onzekerheden met goede afspraken op de juiste manier te kunnen adresseren.
Ons voorstel is om in de komende maanden gezamenlijk de knelpunten verder in kaart te brengen en gezamenlijk oplossingen ontwikkelen die de implementatie van een toekomstbestendig stelsel ondersteunen. Een dry-run of simulatie kan daarna bijvoorbeeld een manier zijn om samen te ervaren hoe een nieuw stelsel in de praktijk zou werken.
Zo kunnen we samen bouwen aan een toekomstbestendig, eerlijk en transparant geneesmiddelenstelsel. Dit vergt een collectieve inspanning en een gedeelde verantwoordelijkheid waarin we continu met elkaar blijven leren en verbeteren. Laten we de krachten bundelen en de gezondheidszorg van morgen vormgeven!