Blog Merit Boersma: ‘Niets leuker dan buiten met binnen verbinden’

“Stap je over naar The Dark Side?!”, vroegen sommigen ontzet toen ik zeven jaar geleden begon als hoofd communicatie van de brancheorganisatie van innovatieve geneesmiddelenbedrijven. Na verschillende banen in de zorg voelde het voor mij als een logische volgende stap binnen de wereld van de betermakers van patiënten. Dat is in de loop der jaren alleen maar sterker geworden. Medicijnen bieden mensen uitzicht op verlichting, genezing en soms zelfs overleving. Hoeveel meer maatschappelijke relevantie kan je hebben?

Werken voor de farmaceutische sector is omgaan met reputatieparadoxen. Het vertrouwen dat mensen hebben in de medicijnen die ze gebruiken, is enorm hoog. Maar de makers achter die middelen stuiten regelmatig op een muur van wantrouwen en cynisme. Het beeld overheerst van grote multinationals die patenten boven patiënten stellen. De wereld van ‘big pharma’, waarover spannende thrillers op Netflix het beter doen dan serieuze documentaires.

Dat staat haaks op mijn dagelijks realiteit waarin ik gedreven professionals ontmoet die alles op alles zetten om patiënten nieuwe kansen te bieden op een leven zonder pijn of ander lijden. Bruggen slaan tussen het beeld van de buitenwereld en het beeld dat bedrijven in de farmaceutische sector van zichzelf hebben, is de beste samenvatting van mijn baan.

Het liefst zouden we voortdurend onze knapste koppen in beeld krijgen, die vol passie bezig zijn met spectaculaire ontdekkingen en vertellen over purpose en patiënten. Soms kijk ik met enige jaloezie naar Vlaamse en Franse kranten, waarin regelmatig mooie artikelen over nieuwe ontwikkelingen van geneesmiddelenbedrijven verschijnen. In de dagelijkse praktijk zijn hier het vooral kritische vragen over de prijzen van ‘dure geneesmiddelen’ (nomen est omen..), die de rode draad door mijn contacten met journalisten rijgen.

Het gevolg is dat de media bij de ontdekking van een medische doorbraak liever iemand met een witte jas voor de camera zetten, dan een vertegenwoordiger van de farmaceutische sector. Tijdens de Covid-pandemie leek dat beeld even te kantelen. Journalisten reageerden verbaasd toen ik zei dat de sleutel om een oplossing te vinden voor het virus dat de wereld in de houdgreep hield, mogelijk ontwikkeld werd in een Leids laboratorium van Janssen. Of dat ze eens moesten bellen met de medisch directeur van Pfizer. Opeens schoven vertegenwoordigers van deze bedrijven als nieuwe helden aan prestigieuze talkshowtafels.

Inmiddels zijn we een paar jaar verder en lijkt dit allang weer vergeten. De P van purpose en patiënt heeft in het publieke debat weer plaatsgemaakt voor de P van prijs. Waardengerichte communicatie is ongelooflijk lastig in het gepolariseerde debat waar we nu inzitten.

‘Zonder wrijving geen glans’, denk ik dan altijd maar. Mijn belangrijkste doel is het streven naar een balans. Farmaceutische bedrijven dienen een maatschappelijk doel én opereren in een competitieve marktomgeving. Geneesmiddelenontwikkelaars verdienen geld én boeken gezondheidswinst voor patiënten en de samenleving. Op medicijnen worden soms flinke winsten gemaakt, maar soms ook megaverliezen wanneer ze de eindstreep niet halen. Maar onder de streep zetten we ons vooral in voor hetzelfde doel als dokters, onderzoekers en andere partners in de zorg: het zoeken naar de meest effectieve behandelingen om patiënten beter te maken op een manier die ook nog duurzaam betaalbaar is.

Communicatie is geen poetsdoekje om reputatieproblemen op te lossen. Walk the talk. Practice what you preach. Wees transparanter over wat je doet en waarom. Geef duidelijk aan welke maatschappelijke verwachtingen je wel en niet waar kunt maken. Durf te luisteren en wees bereid de reflectie op jezelf toe te laten. We kunnen en moeten ons actiever opstellen in het zorgdebat, laten zien dat we relevant zijn en mensen meenemen in dilemma’s die spelen in de sector. Het maken van nieuwe en betere geneesmiddelen is geen vrijbrief om niet ook naar je maatschappelijke verantwoordelijkheid te kijken. Daarom ben ik ook blij met de Code die de sector sinds een paar jaar heeft en waar ik me hard voor heb gemaakt. Het is een vehikel voor het voeren van de maatschappelijke dialoog.

Ik zet mij iedere dag met volle overgave in om het begrip voor onze sector te vergroten. Om buiten met binnen te verbinden. Ik zou eerlijk gezegd geen leukere baan kennen.

VIG Talk on Tour: praat en denk mee over beeldvorming

Meld u zich aan voor de VIG Talk on Tour over Beeldvorming, op 16 november in museum Beeld en Geluid in Hilversum. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.