Duidelijke en vooral juiste informatie over medicijnen is belangrijk. Zo weet je hoe je het medicijn goed moet gebruiken voor de beste resultaten. Daarnaast wil je graag weten wat je in je lijf stopt en waarom. Goede kennis over medicijnen en wat het met je doet, zorgt er ook voor dat je als patiënt meer betrokken bent bij je behandeling en de keuzes die daarbij komen kijken.
Maar goed geïnformeerd zijn is nog niet zo makkelijk. Want waar haal je je informatie dan vandaan? Welke informatie is begrijpelijk én betrouwbaar? De bijsluiter zou hiervoor the place to be moeten zijn. Maar het valt nog niet mee om deze helemaal te doorgronden. Dat begint al met die veel te kleine lettertjes op een flinterdun papiertje. En dan hebben we het nog niet gehad over de inhoud. In mijn vorige functie heb ik veel bijsluiters moeten vertalen en aanpassen en ik was me er altijd pijnlijk van bewust dat ze vol stonden met eindeloos veel complexe zinnen en medisch jargon.
Het lijkt misschien eenvoudig om daar dan iets aan te veranderen, maar dat valt tegen. De papieren bijsluiter is namelijk een verplicht onderdeel van de verpakking van een medicijn en er is strenge Europese en landelijke regelgeving over wat er in moet staan. Ook zijn er afspraken over wanneer er een aanpassing aan de tekst nodig is en hoe snel een nieuwe bijsluiter met die aanpassing in jouw medicijndoosje moet zitten. Dat laatste is een behoorlijk complexe logistieke puzzel waar meerdere teams binnen een farmaceutisch bedrijf zich dagelijks mee bezig houden. Het gebeurt regelmatig dat een voorraad van een medicijn niet meer verkocht mag worden of zelfs moet worden teruggeroepen, omdat de laatste bijsluiter er niet bij zit. Een behoorlijke verspilling, want met het medicijn zelf is dan niets mis.
Maar er is hoop! Er wordt momenteel hard gewerkt aan een digitale bijsluiter, die op termijn de papieren bijsluiters moet gaan vervangen. Bij een digitale bijsluiter heb je op elk moment beschikking over de meest actuele informatie en hoeven verpakkingen met oude bijsluiters niet vernietigd te worden. Daarnaast kan er veel papier worden bespaard en zijn kleinere doosjes mogelijk – niet voor niets is de digitale bijsluiter als doel opgenomen in het brancheplan ‘Duurzaam Verpakken Farmacie en Zelfzorggeneesmiddelen’.
Ook is er aandacht voor het verbeteren van de begrijpelijkheid van de bijsluiter. Het Netwerk Patiënteninformatie, met medicijnautoriteit CBG als coördinator, zet zich in voor vindbare en betrouwbare medicijninformatie voor patiënten in Nederland. Zo heeft het CBG een toolkit voor het schrijven van een begrijpelijke bijsluiter opgesteld, inclusief een lijst met patiëntvriendelijke termen. Samen met de KNMP is van een aantal medicijnen een korte en meer visuele vorm van medicijninformatie ontwikkeld: Medicijn in het kort. Hierin staat ook een beschrijving van wat het medicijn voor je doet, ofwel de ‘gunstige effecten’ - iets wat in de gewone bijsluiter vaak niet duidelijk is.
Daarnaast kunnen patiënten op Apotheek.nl snel geneesmiddelteksten vinden na het scannen van de barcode op de verpakking en worden in samenwerking met Stichting Kijksluiter animatievideo’s aangeboden. Hierin wordt de belangrijkste informatie uit de bijsluiter in begrijpelijke spreektaal en in meerdere talen uitgelegd.
Momenteel zijn al deze initiatieven nog als aanvulling op de officiële papieren bijsluiter. Om daar echt vanaf te stappen is een verandering in Europese wetgeving nodig en dat gaat helaas niet zo snel. Maar het moge duidelijk zijn: er wordt hard nagedacht over hoe het beter kan. En dat is maar goed ook. Nu op het internet steeds meer zelfbenoemde experts op medicijngebied actief lijken, is toegang tot begrijpelijke en betrouwbare informatie geen overbodige luxe.
Maar waar ik vooral naar uitkijk: geen geworstel meer om die net gelezen bijsluiter op dezelfde manier opgevouwen in het doosje terug te krijgen!
Jessica van Heest
(Young Innovators of Medicines)
Reageren? Mail naar [email protected]
