Emeritus prof. dr. Herre Kingma, cardioloog en farmacoloog, schreef het rapport op basis van een verkenning onder stakeholders en deskundigen naar de toegang tot dure geneesmiddelen op verzoek van de ambassadeur van het actieprogramma ‘Nieuwe kansen voor Topsector Life Sciences & Health (LSH)’, in samenspraak met de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
Sluitstuk
Kingma beschrijft dat nieuwe, kostbare geneesmiddelen soms een erg lange weg afleggen voordat ze beschikbaar zijn voor de patiënt.
‘Het kan zomaar anderhalf jaar duren voordat een werkbaar compromis over de prijs is bereikt. Ook na de opname in het verzekerde pakket worden dure middelen ondanks de richtlijn terughoudend voorgeschreven.’
Als het om zeer effectieve geneesmiddelen gaat voor moeilijk te behandelen ziektes kan dat nadelig zijn voor de patiënt, beschrijft Kingma, maar ook voor de fabrikant, die deze innovatieve middelen niet of onvoldoende kan afzetten. Het toegangsproces wordt dus met name belemmerd door de prijsdiscussie. Daarom is het niet zo efficiënt om deze discussie alleen als sluitstuk van het traject te laten fungeren, aldus de auteur.
‘Als de trage toegang tot de markt vooral om de prijs draait, moet deze van meet af aan worden betrokken in het toegangsproces, dus al ruim vóór de registratie.’
Om dit mogelijk te maken is de inzet van real world data essentieel, aldus Kingma:
‘Werk vanaf Europese markttoelating met een voorlopige prijs en genereer door middel van real world data en real world evidence betrouwbare resultaten van behandelingen in de praktijk.’
Op deze manier kunnen bekostigingsmodellen als pay for performance met de juiste data gevoed worden en kan het geneesmiddel uiteindelijk bekostigd worden op basis van de daadwerkelijke waarde ervan in de praktijk.
Alignment
Een kernbegrip in deze kwestie is alignment, stelt Kingma. Daarmee bedoelt hij: het parallel en verbonden werken aan een doel. Dat doel is hier het bepalen van de prijs en waarde in de praktijk in termen van nut, noodzaak, werkzaamheid en veiligheid, zonder dat dit element het hogere gemeenschappelijke doel van patiënttoegang beperkt. Start de prijsonderhandeling bij voorkeur al op het moment dat de producent de registratie voor het nieuwe geneesmiddel aanvraagt. Dan duurt het vaak nog een jaar voordat de registratie een feit is. In die periode kan het Zorginstituut Nederland, eventueel met steun van de Nederlandse Zorgautoriteit, het proces aansturen en met voldoende doorzettingsmacht bewaken.
Voorlopige prijs
Start vervolgens met een voorlopige prijs, waarmee het middel onmiddellijk beschikbaar komt ná registratie, schrijft Kingma. Kom daarna als producent en ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gezamenlijk tot een billijke prijs, die duurzaam is vol te houden, rekening houdend met wat de samenleving kan en wil betalen voor een effectief, maar ook kostbaar geneesmiddel. Daarbij moet er meer aandacht komen voor waardebepaling van het geneesmiddel in de praktijk (Real World Evidence) én de stem van de patiënt. Deze elementen zijn voor het versnellen van patiënttoegang de sleutels tot succes.
Rapport van Herre Kingma
Kingma in Medisch Contact: ‘Zo komen dure geneesmiddelen sneller beschikbaar’
