’Bij patiënten met kanker betekent dit het mogelijke verschil tussen leven en dood’, zegt Bax. ‘Bij patiënten met chronische ziekte de mogelijkheid om te leven met een ziekte, in plaats van ondanks hun ziekte. Patiënten moeten direct toegang hebben tot nieuwe geneesmiddelen. In landen als Tsjechië of Griekenland zijn geneesmiddelen nu vaak eerder beschikbaar dan hier. We zijn pijnlijk hekkensluiter aan het worden in Europa.’
Bax pleit voor een structurele oplossing, anders blijft het pleisters plakken op een systeem dat volledig vast gaat lopen. Zelfs al zouden de huidige vergoedingsprocessen twee keer sneller kunnen, dan zou het nog te lang duren voordat patiënten de medicijnen kunnen gebruiken.
Als een geneesmiddel goedgekeurd is door de EMA – en dus veilig en effectief is – begint er in Nederland een langdurig proces van beoordeling en vergoeding. Dit betekent dat er vaak maanden en zelfs jaren onderhandeld wordt over de prijs van een geneesmiddel. Tijdens dit proces wordt er verwacht dat fabrikanten geneesmiddelen gratis verstrekken.
Bax: ‘Dit helpt patiënten niet, hoe gek dat ook klinkt. Het zorgt er namelijk voor dat deze nieuwe middelen patiënten nog steeds slecht bereiken. Het om niet leveren heeft veel beperkingen en administratieve lasten voor artsen. Fabrikanten voeren daarnaast verschillend beleid op dit gebied, wat postcodegeneeskunde tot gevolg heeft.’
De huidige oplossingsrichtingen zijn voornamelijk gefocust op versnelling van het proces, maar daarmee zitten patiënten nog steeds in de wachtkamer. Bax vraagt zit af of het niet veel beter is meteen een tijdelijke vergoeding af te spreken, voorafgaand aan de uiteindelijke vergoeding.
‘Dit is een structurele oplossing, want het geneesmiddel is dan direct na goedkeuring beschikbaar voor de Nederlandse patiënt. De beoordeling en de onderhandeling over de prijs blijven dan bestaan, maar interfereren niet meer met de directe toegang voor ernstig zieke patiënten. Zo hebben we snelle en gelijke toegang, voor elke patiënt, waar dan ook in Nederland.’
Martijn Bax werd op 11 oktober ook over dit onderwerp geïnterviewd door BNR Nieuwsradio.