Zorgverzekeraar DSW verhoogt komend jaar de maandpremie met 3 euro. De twee belangrijkste aanjagers van de premieverhoging zijn hogere loonkosten en dure medicijnen, aldus DSW.
Ewout Irrgang (Algemene Rekenkamer) redeneert op een vergelijkbare manier in een opiniebijdrage in De Volkskrant. ‘Door gentherapieën en andere dure, nieuwe geneesmiddelen wordt het steeds moeilijker om de totale medicijnuitgaven in de hand te houden’, aldus Irrgang.
Onbeheersbaar?
Ja, er is steeds meer innovatie. Het laaghangend fruit is geplukt, want we zijn voorbij het stadium van maagzuurremmers en andere medicijnen voor grote groepen. Met nieuwe gen-, cel- en immunotherapieën zijn nu individuele resultaten te boeken waarvan we tien jaar geleden nog slechts konden dromen. En inderdaad, dat zijn niet de goedkoopste behandelingen. Maar los van het feit dat we patiënten nu veel beter kunnen helpen dan voorheen, klopt het niet dat de medicijnuitgaven daardoor onbeheersbaar worden.
Laten we niet overschakelen naar paniekvoetbal, op basis van incidenten en onjuiste aannames’, zegt Carla Vos, hoofd Kennis & Beleid bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
Geen paniekvoetbal
De cijfers spreken voor zich. Ondanks alle kwaliteitsverbetering is het totale medicijnbudget al jaren circa 8% van het totale zorgbudget. Dus hoezo onbeheersbaar? In dat kader is het belangrijk om te komen tot actuele meerjarenramingen, zoals de Rekenkamer zelf ook al suggereert.
‘Laten we niet overschakelen naar paniekvoetbal, op basis van incidenten en onjuiste aannames’, zegt Carla Vos, hoofd Kennis & Beleid bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
‘Meer gespecialiseerde medicijnen zijn slechts geschikt voor kleinere patiëntgroepen, dat beperkt de budgetimpact. Bovendien heeft patentverloop van een paar grote biologicals de komende jaren een dempende invloed op de uitgavengroei. Ook dat is belangrijk, want wat nog wel eens onderbelicht blijft: nieuwe medicijnen dalen binnen tien jaar meestal fors in prijs, vanwege het aflopend patent.’
Vergrijzing
Het grootste knelpunt bij medicijnuitgaven is dat het gebruik ervan sterk groeit. Onder invloed van (vooral) de vergrijzing komen er steeds meer ziekenhuispatiënten die specialistische geneesmiddelen gebruiken. Dit aantal patiënten groeide tussen 2014 en 2018 met 20% per jaar, berekende Deloitte vorig jaar al. Die trend zet de komende jaren door.
Een ander aspect is dat medicijnen en vaccins weliswaar geld kosten, maar vooral ook veel uitgaven besparen. De COVID-19 vaccins vormen daarvan een actueel voorbeeld. Ze voorkomen enorm veel ziekenhuisopnames, overbelasting van schaars zorgpersoneel en andere zorgkosten. Vos: ‘Laten we naar het totaalplaatje kijken. Anders wordt het beleid penny wise, pound foolish.’
Dogma’s loslaten
De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) wil de discussie graag voeren op basis van feiten. ‘Wij zien ook dat de totale zorgkosten stijgen’, zegt Vos. ‘Medicijnuitgaven stijgen verhoudingsgewijs in dezelfde lijn mee. Het heeft geen zin om vast te houden aan oude dogma’s, die bovendien niet kloppen. Oplossingen zitten vooral in een goede, accurate raming en gepast gebruik. Denk aan personalised medicine, ondersteund door een goede datastructuur. Op die manier voorkomen we onnodige behandelingen, zowel voor de patiënt als de betaler, en leveren we gericht kwaliteit. Laten we ons dáár samen op richten.’
