26-03-2024

Nederland in top 20 op wetenschappelijk gebied

Nieuw Elsevier rapport
Getty Images 960885492 vrouw

Wetenschappelijke studies die universiteiten in co-creatie uitvoeren met een farmaceutisch bedrijf, dragen in grote mate bij aan het succes van Nederland op het gebied van onderzoek. Dat blijkt uit het Elsevier rapport ‘Nederland als wetenschapsland – de huidige stand van zaken’.

Ons land staat wereldwijd in de top 20 van landen met de meeste wetenschappelijke publicaties (hoogste ‘productiviteit’). Ook qua impact scoren onze wetenschappelijke publicaties hoog, in het bijzonder de publicaties die tot stand zijn gekomen in samenwerking met het bedrijfsleven. Dat gaat in veel gevallen om een co-creatie met een farmaceutisch bedrijf.

Onderzoek naar geneesmiddelen

De drie universiteiten met de hoogste wetenschappelijke output zijn de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en Rijksuniversiteit Groningen. In het Elsevier rapport staat voor elk van deze drie universiteiten de top 10 meest productieve samenwerkingen met het bedrijfsleven genoemd. Meer dan de helft van deze samenwerking betreft een geneesmiddelenbedrijf. VIG-leden AstraZeneca, GlaxoSmithKline (GSK), Johnson & Johnson, Novartis, Novo Nordisk, Pfizer en Roche komen (meerdere keren) voor in de top 10 van de drie universiteiten. Zij voeren samen met universiteiten klinische studies uit naar de effectiviteit en veiligheid van potentieel nieuwe geneesmiddelen.

Internationale samenwerking

De belangrijkste succesfactor van Nederland als onderzoeksland is de internationale samenwerking. Een groot deel van alle publicaties komt voort uit internationale samenwerking met universiteiten uit andere landen. Nederlandse universiteiten slagen erin om het meest samen te werken met de absolute academische top uit Europa en Noord-Amerika, zoals Oxford en Harvard. De publicaties die uit deze samenwerkingen voortkomen, hebben ook een significant hogere wetenschappelijke impact dan gemiddeld.

Unieke samenwerking

De samenwerking tussen de universiteiten en de geneesmiddelensector op het gebied van onderzoek laat een enorme wetenschappelijke impact zien, zelfs nog meer dan de internationale samenwerking. Mede dankzij de meer dan 200 publieke-private samenwerkingsverbanden in Nederland, onder andere met universiteiten, is de samenwerking tussen veldpartijen in ons land uniek te noemen. Samen met de uitstekende infrastructuur en het hoge kennisniveau, maakt dat Nederland aantrekkelijk voor klinisch onderzoek.

Uitbreiding mogelijk

Maar het aantal klinische onderzoeken in Nederland kan nog verder omhoog. Dat is goed voor Nederlandse patiënten, die dan vroegtijdig toegang krijgen tot innovatieve behandelingen. Ook artsen kunnen zo al vroeg ervaring opdoen met nieuwe behandelingen, wat zorgt voor up-to-date expertise. Tenslotte is een sterk onderzoekklimaat goed voor het vestigingsklimaat en de werkgelegenheid.

Knelpunten

Toch bestaan er nog de nodige knelpunten om de volgende stap te zetten in de ontwikkeling van Nederland als internationaal knooppunt van geneesmiddelenonderzoek, onder andere op het gebied van data-infrastructuur en wetgeving. Als we hier niks aan doen, kan onze positie juist achteruit gaan en bestaand onderzoek verdwijnen. Binnen de Dutch Clinical Research Foundation (DCRF) werkt de VIG samen met alle andere relevante brancheorganisaties (waar onder ACRON, Federatie Medisch Specialisten, STZ, NFU, NVMETC, overheid) aan het opheffen van de knelpunten. Samen werken wij aan een ‘Nationaal actieplan klinisch onderzoek’ die een impuls moet geven aan klinisch onderzoek in Nederland.

Lees meer

Toelichting: onderzoeksmethode

Deze studie is gebaseerd op Scopus data van de jaren 2018 tot 2022. Wetenschappelijke ‘productiviteit’ of output beschrijft de producten van wetenschappelijke activiteit, zoals tijdschriftartikelen, boeken, hoofdstukken in boeken, conferentiepapers en andere vormen van onderzoeksverspreiding.

De impact is uitgedrukt in de Field-Weighted Citation Impact (FWCI). Deze score drukt het gemiddelde citatie-effect uit door het daadwerkelijke aantal citaties dat een publicatie ontvangt te vergelijken met het verwachte aantal citaties voor publicaties van hetzelfde documenttype (artikel, review of conferentiebijdrage), publicatiejaar en onderwerpgebied. Een score van 1,0 of hoger betekent dat de impact van de publicaties hoger is dan gemiddeld.

Er wordt over een samenwerking tussen universiteit en bedrijf gesproken, waarbij ten minste één auteur bij een universiteit werkt en ten minste één auteur bij een bedrijf.