Elk jaar gooien we in Nederland honderden miljoenen euro’s aan medicijnen weg. Een deel van de niet-gebruikte medicijnen wordt teruggebracht naar de apotheek. Helaas kunnen deze medicijnen nu alleen maar vernietigd worden. ‘Medicijnen horen niet in de prullenbak, maar bij de patiënt’, aldus Annelies de Lange, programmamanager Duurzaamheid bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
BNNVARA-televisieprogramma Kassa besteedde op zaterdag 6 april 2024 aandacht aan heruitgave van geneesmiddelen. Ook de VIG is door de redacteuren van het programma benaderd om onze visie te geven. De Lange: ‘Staan farmaceuten wel achter heruitgifte? Dat is een vraag die wij vaak krijgen. Het is een hardnekkig misverstand dat onze sector daarop tegen zou zijn. De VIG is vóór het hergebruik van geneesmiddelen, mits het op een veilige manier gebeurt. Onze sector ontwikkelt en distribueert geneesmiddelen om mensen te helpen, niet om ze te verspillen.’
Voorkomen van verspilling
‘Terugdringen van verspilling begint bij het voorkómen dat geneesmiddelen onnodig worden uitgegeven. Dat kan bijvoorbeeld door middel van aandacht voor leefstijl, op maat uitgeven van medicijnen, optimaliseren van de verpakkingsgroottes en apotheken die onderling voorraden uitwisselen’, legt De Lange uit. ‘Inleveren van medicijnen die de patiënt niet meer nodig heeft of gebruikt, is een volgende stap in het voorkomen van verspilling en medicijntekorten. Mogelijk zou de medicatie, die de patiënt niet meer gebruikt, in aanmerking komen voor heruitgifte.’
Waarborgen veiligheid
De Europese wetgeving schrijft voor dat een geneesmiddel één keer uitgegeven mag worden. ‘De kwaliteit en veiligheid van een geneesmiddel moeten te allen tijde gewaarborgd zijn’, licht De Lange toe. ‘Dat betekent dat het medicijn een ongeopende verpakking heeft, continu op de juiste temperatuur is bewaard en een acceptabele houdbaarheidsdatum heeft. Dat is ook wat patiënten van geneesmiddelenbedrijven mogen verwachten: dat niets een goede werking van het geneesmiddel in de weg staat. Uit onderzoek blijkt dat patiënten vertrouwen op deze goede kwaliteitscontrole, ook indien ze opnieuw uitgegeven zouden worden. Daarom zijn patiënten gemiddeld genomen niet tegen heruitgifte.’
Veelbelovende resultaten
Om te onderzoeken of medicijnen veilig opnieuw uitgegeven kunnen worden, is het Radboudumc drie jaar geleden met een onderzoek gestart. Inmiddels doen er 14 ziekenhuizen mee aan dit onderzoekstraject. De proef wordt gedaan met medicijnen tegen kanker die patiënten thuis innemen. De medicijnen die overblijven, zijn ingezameld en na een strenge kwaliteitscontrole opnieuw uitgegeven. De eerste onderzoeksresultaten zijn positief: heruitgifte van medicijnen tegen kanker drukt zowel de milieubelasting als de medische kosten.
Initiatieven geneesmiddelenbedrijven
De VIG is blij met het onderzoek dat nu in het Radboudumc en andere academische ziekenhuizen loopt. De Lange: ‘Aan de proef werken ook geneesmiddelbedrijven aan mee. Maar onze leden doen nog meer. We werken aan verpakkingen die passen bij de duur van een behandeling, zodat er niet of te veel of te weinig medicatie meegegeven wordt. Ook ontwikkelen zij slimme oplossingen om te weten of medicijnen goed bewaard zijn, bijvoorbeeld door het meten van de temperatuur op verpakkingen met een sticker, of door het gebruiken van een bewaarbox die patiënten mee naar huis kunnen nemen.’
Meer weten
Wilt u meer weten over de mogelijkheden en obstakels bij heruitgifte, de inspanningen van partijen in de medicijnketen en oplossingsrichtingen voor heruitgifte? Lees dan de geactualiseerde en vertaalde whitepaper ‘Sustainable Dispensing of Medicine’. Of neem contact op met de programmamanager Duurzaamheid Annelies de Lange, via [email protected].
Bekijk hier de uitzending van Kassa.
