Op deze pagina vind je informatie over COVID-19, de ontwikkeling en productie van vaccins en geneesmiddelen, de inzet van geneesmiddelenbedrijven en hun samenwerkingspartners.
Op 27 februari 2020 testte de eerste Nederlander positief op het coronavirus. Nog geen twee weken later bestempelde de Wereldgezondheidsorganisatie WHO COVID-19 officieel als pandemie. Vanaf dat moment werken geneesmiddelenbedrijven, universiteiten, ziekenhuizen en overheden wereldwijd samen aan onderzoek en ontwikkeling van nieuwe vaccins, diagnoses en behandelingen voor COVID-19.
Nooit eerder in de geschiedenis zijn er zo snel en op deze schaal vaccins ontwikkeld en geproduceerd
Het Europese Medicijnagentschap EMA heeft vijf vaccins goedgekeurd voor gebruik in Europa. Het gaat om de vaccins van AstraZeneca, Janssen, Moderna, Novavax en Pfizer/BioNTech. Geneesmiddelontwikkelaars investeren continu in de ontwikkeling van nieuwe vaccins en medicijnen. Op dit moment zijn er ongeveer 244 vaccins in ontwikkeling en daarnaast nog 261 geneesmiddelen die het virus moeten neutraliseren en 346 geneesmiddelen die de effecten van het virus in het lichaam moeten verminderen.
Een vaccin kan voorkomen dat iemand ziek wordt door een bacterie of virus. Wanneer iemand niet ingeënt is - of wanneer zijn vaccin niet goed werkt - kan iemand natuurlijk wel ziek worden. Dan kunnen soms medicijnen worden gebruikt om de symptomen van de infectie te verminderen, waardoor iemand bijvoorbeeld niet naar het ziekenhuis hoeft. Ook kan een geneesmiddel het virus soms direct bestrijden en vermenigvuldiging of verspreiding van het virus afremmen of blokkeren.
Bijna de helft van al het COVID-onderzoek richt zich op een geneesmiddel dat de reactie van het lichaam bij een besmetting kan beïnvloeden. Dit zijn bijvoorbeeld middelen die ontstekingsremmend werken of het immuunsysteem versterken. Inmiddels heeft de EMA een tiental geneesmiddelen voor de behandeling van coronapatiënten onder voorwaarde goedgekeurd. Voor een actueel overzicht, zie de website van het CBG.
Hoe werken vaccins? Hoe lang biedt een vaccin bescherming? Is het ene vaccin beter dan het andere? En hoe zit het met de bijwerkingen? Op deze en vele andere vragen geeft de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen antwoord in een Q&A over vaccins die regelmatig wordt geactualiseerd.
Hier vind je de antwoorden op de meest gestelde vragen.
Is er nog een brandende vraag onbeantwoord? Mail dan gerust naar [email protected]
Een vaccin maken is een langdurig en ingewikkeld proces, met veel controles, dat plaatsvindt in speciaal ingerichte productiefaciliteiten. Normaal gesproken duurt het inrichten hiervan zo’n drie tot vier jaar, inclusief tijd die vergunningen kosten. Nu is dat veel sneller gegaan omdat fabrikanten nog voor er goedkeuring was, op eigen risico, al zijn begonnen.
Om tegemoet te komen aan de wereldwijde vraag naar vaccins, schalen vaccinontwikkelaars hun productie maximaal op. Ook worden samenwerkingen aangegaan met andere geneesmiddelenbedrijven en productiepartners. Op dit moment zijn er over de hele wereld 173 fabrieken, verdeeld over 47 landen, betrokken bij de productie van vaccins. De VIG gelooft dat het vrijgeven van patenten niet bijdraagt aan het opschalen van de vaccinproductie. Dit vereist technische knowhow en vaardigheden van vaccinontwikkelaars. Het knelpunt zit bij geschikte productiecapaciteit en exportrestricties. Zie ook EFPIA-statement over dwanglicenties.
Klik hier om meer te lezen over de zes fases van het productieproces van een vaccin.
Geneesmiddelenbedrijven werken nauw met elkaar en derde partijen samen aan de ontwikkeling en productie van vaccins tegen COVID-19. Dit loopt uiteen van grote farmaceutische bedrijven, tot speciale dienstverlenende bedrijven en gespecialiseerde transporteurs.
De VIG, haar leden en partners uit de toeleveringsketen zetten zich volop in om er voor te zorgen dat voldoende geneesmiddelen – corona-gerelateerd én niet-corona-gerelateerd - worden geleverd en blijvend beschikbaar zijn voor patiënten. Ook ondersteunen geneesmiddelenbedrijven daar waar mogelijk overheden en gezondheidsinstellingen in de strijd tegen COVID-19, door het leveren van medische apparatuur, beschermende materialen, het beschikbaar stellen van expertise en mensen, en het doneren van geneesmiddelen en giften ter bestrijding van de gevolgen van corona.
Bekijk deze video over productie en distributie van vaccins en geneesmiddelen
In de brochure Eén jaar COVID-19; vaccins en medicijnen blikt de VIG terug op één jaar COVID-19 in Nederland. Wat voor lessen kunnen we hieruit trekken voor de toekomst? Naast alle facts & figures, blikken zes direct betrokkenen uit het zorgveld terug op één jaar COVID-19 in Nederland. Lees hier de brochure.
De Nederlandse life sciences-sector heeft een rijke historie op het gebied van vaccinontwikkeling, met belangrijke spelers die ook nu nog een sleutelrol spelen bij de ontwikkeling en productie van vaccins. Bekijk hier de video van Invest in Holland, die honderd jaar terug gaat, naar de oprichting van het RIVM en de cruciale beslissingen beschrijft die hebben geleid tot het succes van onder andere Janssen, Bilthoven Biologicals en Intravacc.