De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen – één van de partners van ABOARD – feliciteert projectleider Wiesje van der Flier en haar team met deze mijlpaal. ‘In het eerste jaar van onze gezamenlijke reis zijn er heel concrete en mooie stappen gemaakt’, zegt Carla Vos, hoofd Kennis & Beleid bij de VIG. ‘We willen iedereen betrokken bij ABOARD feliciteren en we zetten als partner van dit mooie initiatief graag de reis voort om Alzheimer te stoppen voordat het start!’
Stoppen vóór het start
Doel van ABOARD, voluit A Personalized Medicine Approach for Alzheimer’s disease, is om voorbereidingen te treffen voor een toekomst waarin we de ziekte van Alzheimer stoppen vóór het start. Onder andere door: mogelijk maken van verbeterde diagnostiek, ontwikkelen van risicoprofielen op maat en focus op preventie door het vergroten van het bewustzijn rondom dementie en hersengezondheid.
Publiek-private samenwerking
Het landelijke onderzoeksproject wordt uitgevoerd door een multidisciplinair consortium bestaande uit 32 partners, waaronder de vijf Nederlandse Alzheimercentra en Alzheimer Nederland. Zowel publieke als private partijen uit de gehele kennisketen werken samen. Naast de VIG nemen vanuit de geneesmiddelensector Biogen, Novartis en Roche deel.
Dementie
In Nederland hebben bijna 300.000 mensen dementie. Dit aantal zal naar verwachting stijgen naar 520.000 in 2040. Het is de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland en daarmee een van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Dementie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer. Om de stijging van het aantal mensen met dementie te verkleinen richt ABOARD zich op de fase vóór dementie.
Geen medicijn
Helaas is er op dit moment nog geen medicijn tegen de ziekte. Geneesmiddelenbedrijven doen wel volop onderzoek naar mogelijke behandelingen. In de afgelopen 25 jaar hebben geneesmiddelenbedrijven ongeveer $ 42,5 miljard geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling, maar vooralsnog zonder resultaat: sinds 2003 is er geen enkel medicijn meer goedgekeurd.
Antilichamen
Mogelijk komt daar verandering in. Geneesmiddelenbedrijven werken hard aan een groep medicijnen die mogelijk al binnen een paar jaar beschikbaar is: antilichamen tegen bèta-amyloïde (plaques). Deze medicijnen ruimen de plaques – klontering van (schadelijke) eiwitten - in de hersenen op. De antilichamen binden zich aan amyloïde in de hersenen, waarna het immuunsysteem de cellen herkent als schadelijk en ze opruimt.
Volgens de eerste onderzoeksresultaten kunnen de antilichamen het ziekteproces met 20 tot 40% vertragen. De medicijnen kunnen de ziekte echter niet stoppen of genezen. Ook zullen ze voor veel bestaande patiënten geen uitkomst bieden: zij zijn al te ziek of hebben een andere vorm van dementie. Toch zou goedkeuring van deze groep medicijnen een belangrijke stap vooruit betekenen: voor het eerst kan dan vroegtijdig worden ingegrepen in het ziekteproces zelf – en is er meer mogelijk dan enkel het verlichten van symptomen. De cognitieve achteruitgang bij Alzheimer kan daadwerkelijk geremd worden. Patiënten krijgen daarmee een nieuw perspectief.
Podcast HersenHelden
Sinds september 2021 heeft Alzheimercentrum Amsterdam een eigen podcast genaamd HersenHelden. In deze maandelijkse podcast gaat presentator, onderzoeker en proefpersoon Jetske van der Schaar in gesprek met bijzondere gasten, van professor tot patiënt en van mantelzorger tot proefpersoon. Mensen die zich met hart en ziel inzetten voor betere zorg en baanbrekend onderzoek.
Jetske en haar gasten praten over alles wat erbij komt kijken om de problemen te ontrafelen en op te lossen. Wat hebben ze bereikt, waar staan we nu en hoe ziet de toekomst eruit? De afleveringen van de podcast HersenHelden zijn te beluisteren via Spotify en Apple Podcast.
