Met hun opiniestuk reageerden Hugo Erken en Frank van Es van RaboResearch op de overzichtsstudie ‘kwantificeren economische baten van R&D beleid’ van het CPB. In die studie concludeert het planbureau dat het niet mogelijk is om de economische baten van onderzoek en ontwikkeling (ofwel R&D) op een betrouwbare manier door te rekenen.
Verregaande implicaties
Doordat het CPB de effecten van investeringen in o.a. R&D niet meeneemt in zijn modellen, zet het de baten ervan automatisch op nul, stellen Erken en Van Es. Volgens die doorrekening is het politiek aantrekkelijker om te investeren in asfalt dan in innovatie. De economen trekken die vergelijking naar aanleiding van een recent voorstel van de VVD. Daarin stelt de politieke partij voor om het aflopen van de korting op de accijns op benzine te bekostigen uit het Nationaal Groeifonds.
De economen waarschuwen dat niet meenemen van de effecten van investeringen in R&D verregaande implicaties kan hebben voor de beleidsmatige, economische koers van Nederland. De VIG deelt deze zorg.
Analogie klimaatmodellen
De economen schetsen een treffende analogie met de klimaatmodellen. We weten dat klimaatverandering zorgt voor extremer weer. Maar we kunnen op basis van deze modellen geen individuele hittegolven, droogten of overstromingen voorspellen. Datzelfde geldt voor innovatie. We weten dat investeren in innovatie bijdraagt aan onze welvaart. Maar we kunnen niet exact voorspellen met welke technologieën, in welke sectoren of op welke locaties succesvolle innovaties zullen worden gerealiseerd.
Miskennen baten R&D
Uitrekenen wat investeringen in innovatie de maatschappij opleveren, is inderdaad niet eenvoudig. Wat dat betreft delen wij de conclusie van het CPB. Dat de baten moeilijk zijn uit te rekenen, wil niet zeggen dat investeringen in innovatie niks opleveren. Integendeel. RaboResearch berekende eerder dat iedere in R&D geïnvesteerde euro, de economie 2 tot 2,5 euro oplevert.
Breed politiek draagvlak
Innovatie krijgt ook veel aandacht en een breed draagvlak in de verkiezingsprogramma’s. Nagenoeg alle partijen erkennen het belang van innovatie en (technologische) vooruitgang en zijn het erover eens dat innovatie essentieel is voor economische groei. Zo wil de VVD de kansen die technologische innovatie biedt om het leven beter te maken, met veel meer gretigheid wil omarmen. En BBB en Volt benoemen het belang van regionale clusters; de plek waar bedrijven, kennisinstelling en overheid elkaar vinden, zoals het Bio Leiden Science Park. Een hoopvolle ontwikkeling, aldus de VIG.
Meer dan ASML en Philips
Bij R&D denken veel Nederlanders aan high tech-bedrijven als ASML en Philips. De innovatiekracht van de geneesmiddelensector verdient eenzelfde plek in die opsomming. In Europa investeren geneesmiddelenbedrijven jaarlijks €39 miljard in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en vaccins. Ook in Nederland levert de sector met tientallen miljarden omzet en exportwaarde, honderden miljoenen aan R&D-investeringen en tienduizenden banen een grote bijdrage aan de economie.
Goede weg
Op de minimale besteding aan R&D van minimaal 3% van het bruto binnenlands product (Lissabon-doelstellingen) loopt Nederland al jaren achter. Tegelijk timmert het huidige kabinet hard aan de weg. Vanuit het Groeifonds vinden er op grote schaal investeringen plaats in innovatieve projecten. Een nieuw perspectief op de economie schetst kaders voor toekomstig beleid. En de Technologiestrategie stippelt verder uit hoe Nederland, óók in de toekomst, geld kan blijven verdienen.
Oproep aan het kabinet
De oproep aan het (nieuwe) kabinet is daarom simpel: blijf doortimmeren. Blijf werken aan een aantrekkelijk, voorspel en betrouwbaar innovatieklimaat met behoud van de WBSO en Innovatiebox. Wij kijken ernaar uit om ons steentje bij te dragen, op naar de 3%!
