De monitor geeft helaas weinig inzicht in de belangrijke dossiers die nu spelen in de medisch-specialistische zorg. Denk daarbij aan tekorten op de arbeidsmarkt, een onrustbarende toenemende in aantallen patiënten of de voortgang in het oplossen van regionale knelpunten. Het grootste gemis is echter een analyse en beschouwing op het beschikbare budget voor medisch-specialistische zorg en de kwaliteit van zorg.
Budget versus transitie
En daarmee komen we bij bedenking één. Precies een jaar geleden kwam de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) met een indringend advies hierover. De Raad stelde dat de zekerheid van kostenbeheersing in hoofdlijnenakkoorden weliswaar verleidelijk is, maar dat dit op gespannen voet staat met noodzakelijke veranderingen in de zorg. Een broodnodige transitie boven budgetbeheersing. Hoe onze zorgautoriteit, die immers ook verantwoordelijk is voor borging van de kwaliteit van zorg, hiermee omgaat blijft een raadsel. Wat hadden we graag nieuwe inzichten, interessante data en een sterke analyses hierop gezien.
Vermeende verdringing
Waar gaat het dan wel over? Vooral over financiële zaken, contracten en geneesmiddelen. Met name rondom medicijnen is de toon zo hier en daar suggestief en losjes onderbouwd. Zo wordt gesteld dat geneesmiddelen de andere medisch-specialistische zorg verdringt. Dat is uit de cijfers helemaal niet op te maken en wordt uiteindelijk vooral op een enquête gebaseerd. Vandaar bedenking twee. Die gaat over het verzamelen van gegevens via enquêtes onder ziekenhuizen en verzekeraars. Of de op enquêteformulieren ingevulde getallen en opvattingen ook zijn verifieerd met andere data blijft ongewis. De methode van simpele uitvraag zonder verificatie zou tenminste tot een slag om de arm bij de conclusies moeten leiden. Maar dat zien we niet terug in de monitor.
Meer patiënten
Bedenking nummer drie gaat over de groei van het aantal patiënten in de ziekenhuizen in relatie tot de uitgaven. Wat hebben die twee met elkaar te maken, oorzaak en gevolg? Maar dat laatste krijgt weinig grond in de analyse. Wat we uit ander onderzoek van Deloitte en GIPdatabank wél weten is dat de uitgaven van geneesmiddelen per ziekenhuispatiënt de afgelopen vanaf 2015 met 15 % zijn gedaald, en dat de meeruitgaven logischerwijs te verklaren zijn door stijgende volumegroei. Waarom lezen we hierover vrijwel niets in de monitor?
Meerwaarde
Bedenking vier. Een aambeeld waar de opstellers op slaan is dat middelen niet doen wat ze beloven. Interessant, maar waar is voor deze bewering een brede wetenschappelijke onderbouwing?
Het blijft bij schipperen en speculeren. Het EMA en het Zorginstituut beoordelen de meerwaarde van medicijnen. En zonder meerwaarde is er geen vergoeding en komt het middel niet beschikbaar. Een opinie mag niet worden verward met een analyse op basis van feiten.
Opbrengsten
Tot slot, de laatste bedenking. In de monitor staat niets over de opbrengsten. Dat sommige medicijnen andere dure behandelingen vervangen bijvoorbeeld. Of dure ligdagen in het ziekenhuis voorkomen. Wie met een streng oog kijkt naar de kosten, moet dat ook doen naar de opbrengsten. Dat is de andere kant.
Zorginfarct
Ons vrijblijvend advies: vertel het hele verhaal, gebaseerd op een deugdelijke analyse van feiten, waarbij de toegenomen zorgvraag een rol speelt, inverdieneffecten en kwaliteit van aanbod aan zorg voorop komen te staan. De komende jaren krijgen we in Nederland te maken met een dreigend zorginfarct. Verschraling van de zorg en wachtlijsten liggen op de loer. Ook in de medisch-specialistische zorg. Laten we dit voorkomen en samen werken aan oplossingen. Zonder taboes, tunnels of vooroordelen.
Monitor medisch-specialistische zorg 2022
