Sibren van den Berg (coördinator van Medicijn voor de Maatschappij, Amsterdam UMC), Jean Hermans (voorzitter van belangenorganisatie Bogin), Carla Hollak (internist en mede-initiator van Medicijn voor de Maatschappij) en Hans Waals (directeur van farmaceutisch bedrijf Tiofarma) luiden in het artikel de noodklok over het Nederlandse geneesmiddelenbeleid. 'Door druk op de prijzen en hoge boetes bij mogelijke tekorten moeten fabrikanten hun medicijnen van de Nederlandse markt halen. Slecht nieuws voor patiënten en voor de kosten, omdat we steeds vaker duurdere medicijnen uit het buitenland moeten halen.'
500 dagen
Ook de beschikbaarheid van innovatieve geneesmiddelen staat onder druk. Onder andere door de sluis, waarin kostbare medicijnen worden geparkeerd, zolang bedrijven en de minister nog onderhandelen over de prijs. Dit instrument zorgt ervoor dat de patiënt steeds langer moet wachten op een nieuw medicijn. De vertraging is inmiddels opgelopen tot gemiddeld meer dan 500 dagen.
Steeds goedkoper
Sinds de jaren negentig heeft de overheid een actief beleid gevoerd om steeds goedkopere middelen door artsen te laten voorschrijven. Met een waaier aan beleidsmaatregelen probeerden opeenvolgende kabinetten de groei van medicijnuitgaven te beheersen. Nederland kent sinds die tijd een prijs- en een vergoedingsplafond voor geneesmiddelen Dit prijsplafond is verankerd in de Wet geneesmiddelenprijzen (WGP). Het vergoedingsplafond is geregeld in het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). De minister zet de WGP en het GVS in om kosten te beheersen. Dat dit beleid werkt om kosten te drukken is inmiddels wel helder. ‘Artsen schrijven in Nederland niet alleen zuinig voor, we hebben ook de laagste generieke geneesmiddelenprijzen van Europa’, zo schreef de minister onlangs aan de Tweede Kamer.
Keerzijde
Maar het beleid heeft ook een grote keerzijde. ‘Kostenbeheersing door steeds lagere prijzen voor geneesmiddelen af te dwingen, heeft een grens bereikt. Op de langere termijn hollen we hiermee de kwaliteit van de farmaceutische zorg uit en komt de beschikbaarheid van geneesmiddelen steeds verder onder druk. En dit geldt zeker niet alleen voor generieke geneesmiddelen.’, zegt Wim de Haart , manager gezondheidseconomie en vergoeding bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen.
Stapeling
Minister Kuipers is van plan om in 2024 nog verder te bezuinigen door de vergoeding van geneesmiddelen via het GVS verder naar beneden te schroeven, met grote gevolgen voor miljoenen Nederlandse patiënten, die moeten overstappen naar andere geneesmiddelen óf bijbetalen. De Haart: ‘Bijzonder dat dezelfde minister onlangs het CBS heeft gevraagd om de stapeling van de verschillende eigen betalingen te monitoren. Het kabinet heeft namelijk als doel om deze stapeling tegen te gaan. Juist in deze financieel onzekere tijden is het voor veel patiënten van groot belang dat minister Kuipers de onnodige herberekening van het GVS definitief afblaast. ‘
