‘Met kwaliteit heeft deze beslissing weinig te maken’, schreef NRC. Kernachtiger kan ik het niet formuleren. Op de Zorgkaart, een website waar patiënten hun ziekenhuis kunnen beoordelen, scoort het Rotterdamse Ikazia een 8. Andere ziekenhuizen in die regio scoren lager. Toch vroeg verzekeraar VGZ onlangs per brief aan zevenhonderd huisartsen om hun patiënten vanaf 1 juli niet meer naar het Ikazia door te verwijzen, want het tussen VGZ en Ikazia afgesproken budget voor dit jaar is al op. Een unicum.
Dit is wat je krijgt, als kostenbeheersing de drijfveer van de zorg wordt. Het is een helaas een logische uitkomst van het hoofdlijnenakkoord, waarin kabinet, verzekeraars en ziekenhuizen afspreken hoe ze de stijgende kosten kunnen beteugelen. Gezamenlijk mogen ziekenhuizen dit jaar maar 0,8% meer kosten declareren dan vorig jaar. Maar dat is natuurlijk allemaal in vakjes opgedeeld, per contract tussen zorgverzekeraar en ziekenhuis. Misschien blijven de andere ziekenhuizen in de regio Rotterdam wel ruim binnen hun budget, maar daar heeft de patiënt dus niets aan.
In de dagen voor het verschijnen van dit bericht had ik net een universiteit, enkele ziekenhuizen en zorgbestuurders bezocht. Ik besprak hoe bedrijven en ziekenhuizen samen uitkomstgerichte zorg op een hoger plan kunnen krijgen. Niet focussen op het aantal behandelingen of de kosten, maar op de bereikte uitkomsten en de behoeftes van de patiënt. Kwaliteit en optimale uitkomsten als drijfveer, dus. Daarvoor was veel draagvlak. ‘Kwaliteit bespaart kosten’, hoorde ik keer op keer van de experts terug. Het positieve gevoel dat ik aan dit rondje Nederland overhield, verdampte à la minute toen ik het nieuws over Ikazia onder ogen kreeg. Kostenbewustzijn is belangrijk, maar de balans tussen kosten en kwaliteit is onderhand ver te zoeken.
Toch was het te verwachten. Er waait de laatste jaren een gure, zuinige wind door zorgland. In de politiek en bij verzekeraars is er veel angst dat de zorg onbetaalbaar wordt. Ja, de zorgkosten stijgen in absolute zin, maar de economie groeit sneller. Voor het eerst in tien jaar doken de zorgkosten vorig jaar zelfs onder de 10% van ons bruto binnenlands product. Dat terwijl we ziektes steeds beter kunnen behandelen, en in de toekomst ziektes vaker kunnen genezen.
Intussen blijven we wel knijpen op het geld. Dat bleek begin juli nog, toen de minister van Volksgezondheid de tussentijdse evaluatie van de Geneesmiddelenvisie presenteerde. Die ging voor 95 % over geld. Het woord ‘kwaliteit’ was ver te zoeken. De zorg is allerminst eenvoudig, maar de Haagse beleidsmakers zouden wat meer gericht moeten zijn op de andere aspecten van de puzzel. Zo lang boekhouders aan het langste eind trekken, staan de patiënt en kwaliteit nog allesbehalve centraal.
Aarnoud Overkamp,
bestuursvoorzitter Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen
Reacties? Mail naar [email protected]
