'Onzinnige zorg is een stiekeme sluipmoordenaar die een deel van de capaciteit uit de zorg weghaalt. Laten we die aanpakken', schreef het Zorginstituut afgelopen week. Soortgelijke boodschappen waren te horen van de huisartsen, medisch specialisten, verzekeraars en minister De Jonge. En afgelopen vrijdag waarschuwde ook de SER met haar studie 'Zorg voor de toekomst', voor de groeiende zorguitgaven, het dreigend tekort aan zorgpersoneel en dat we 'alles op alles' moeten zetten om de zorg in de toekomst veilig te stellen.
Dus waar wachten we nog op? Het is nu tijd om in actie te komen, het ijzer smeden als het heet is. Bijvoorbeeld door te beginnen met het verbeteren van goede diagnostiek. Hier liggen oneindig veel mogelijkheden om de zorg heel gericht en efficiënt in te zetten. Dankzij de opkomst van biomarkers, beeldvormende technieken, is het nauwkeurig te bepalen of een behandeling werkt voor een specifieke patiënt. Dat sturen op uitkomsten is niet alleen fijn voor die patiënt, maar voorkomt ook onzinnige zorg.
Als we die uitkomsten combineren met het nauwkeuriger en centraler registeren in een nationaal register, dan lukt het ook beter grip te krijgen op de effectiviteit van de zorg en een beter beheersbaar budget. Er lopen al tal van initiatieven rondom patiëntregisters, maar deze zijn helaas nog erg versnipperd over allerlei ziekenhuizen en instanties. En benutten we daarbij nu al maximaal de nieuwe technologieën zoals Artificial Intelligence en machine learning? Ik denk van niet.
Voorkomen is beter dan genezen. Daarom is meer investering in preventie nodig. Daarbij gaat het niet alleen om gezonder eten, vaker bewegen en niet roken, maar ook investeren in preventieve behandelen, met bijvoorbeeld vaccins om virussen te verslaan. Een ander voorbeeld. Een van de grootste uitdagingen van de toekomst is het vinden van een behandeling tegen alzheimer. Hoe geweldig zou het zijn als een behandeling beschikbaar komt op het moment dat je nog niet aan deze ziekte lijdt? Een preventieve aanpak die voorkomt dat je over twintig jaar niet deze vreselijke ziekte krijgt. Zoiets vraagt echter wel om een radicale aanpassing van het huidige financieringssysteem. Want een behandeling betalen als je nog niet ziek bent is een zeldzaamheid.
Als deze crisis ons één ding heeft geleerd, is dat we prima in staat zijn om ons aan te passen en processen en protocollen los te laten en te pionieren. Laten we dit moment dan ook aangrijpen om werk maken van een toekomstbestendige zorgstelsel in Nederland. Niet achterover leunen en terugvallen in oude gewoonten. Overigens heeft de VIG hier al een voorzet voor gegeven.
Gerard Schouw
(directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen)
