In mijn werk als Medical Science Liaison bij AstraZeneca praat ik onder meer met specialisten over de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen en hoe deze toegepast kunnen worden in de praktijk. Zo zie ik welke hiaten er zijn om passende zorg te leveren aan patiënten en dat er tegelijkertijd ook oplossingen zijn die het zorgpad voor patiënten optimaliseren. Om een zorginfarct aan te pakken, dienen we passende zorg te implementeren. Maar wat houdt passende zorg in en hoe werken we samen richting passende zorg?
Tegenwoordig hebben patiënten met onbehandelbare ziektes een hogere kwaliteit van leven en levensverwachting. Dit is natuurlijk positief, want dat betekent dat de manier waarop we zorg leveren een sterke bijdrage levert aan patiënten. Tegelijkertijd zien we wel dat de zorgsystemen sterk onder druk staan, door onder andere de stijging van de zorgvraag, vergrijzing en welvaartziekten. Volgens de Sociaal-Economische Raad moet in 2040 één op de vier Nederlandse inwoners in de zorg werken om onze huidige zorgsysteem in stand te houden. Als we ons zorgsysteem toekomstbestendig willen maken, moeten er ontwikkelingen en interventies komen die de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van zorg waarborgen. Dit is wanneer passende zorg een doel wordt. Hieronder enkele praktijkvoorbeelden, die laten zien hoe passende zorg geïmplementeerd wordt en welke impact het kan hebben.
Het is van belang om goed inzicht te hebben op ontwikkelingen van medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelopties, en hoe ze ingezet worden. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) heeft onlangs een onderzoek verricht samen met PwC Strategy& en voormalig zorgminister Ab Klink over de impact van passend en tijdig medicijnengebruik. Dit onderzoek toonde grote zorgverbeteringen dankzij passend en tijdig inzet van medicatie in diverse zorgdisciplines. Vooral doordat zorgverleners efficiënter ingezet kunnen worden op andere plekken in de zorg waar ze nodig zijn. Zo werd gerapporteerd dat het personeelstekort tot wel 14% kan dalen door beter, slimmer en gepast medicijngebruik. Een ander belangrijk neveneffect van gepast medicijngebruik is dat kostbare behandelingen uitgesteld dan wel voorkomen kunnen worden.
Samenwerking is cruciaal om een zorginfarct te voorkomen. Dit kan op verschillende manieren. Zo zijn er initiatieven waarbij specialisten uit de tweede lijn zorg samenwerken met de eerste lijn; ofwel de anderhalvelijnszorg. Een voorbeeld hiervan vanuit de zorg bij nierziekten is genaamd telenefrologie. Daarbij wordt laagdrempelig contact tussen nefrologen en huisartsen gefaciliteerd, met als doel de zorg aan patiënten zo effectief en efficiënt mogelijk te laten verlopen. Door afstemming en kennisverdeling kan er meer specialistische zorg aangeboden worden aan patiënten, en tegelijkertijd blijven wachttijden beperkt, doordat er geen onnodige verwijzingen komen. Een dergelijke verbinding tussen eerstelijns- en tweedelijnszorg kan bovendien een bevorderend effect hebben op het opsporen van patiënten die een hoog risico op verslechtering van de ziekte hebben of op het ontstaan van alternatieve ziektes.
Denkend aan de wijze waarop een infarct, of het nu in een hart of in de zorg is, exponentieel kan verslechteren, is dit het moment om in actie te komen. Op tijd beginnen met de juiste behandelingen, al dan niet met medicijnen, kan namelijk een grote impact hebben. Samenwerken en digitalisering zijn essentieel om gepaste zorg aan patiënten te realiseren. Wij zijn allemaal verantwoordelijk voor de duurzaamheid en toekomstbestendigheid van ons zorgsysteem. Als we daar in hart en nieren van overtuigd zijn, kunnen we betere keuzes maken voor mens, maatschappij én milieu.
Laween Uthman, Young Innovators of Medicines (YIM)
