27-06-2023

Europese geneesmiddelensector: investeringen en opbrengsten

EFPIA2
Europeanen leven nu gemiddeld dertig jaar langer dan een eeuw geleden. En het aantal sterfgevallen als gevolg van AIDS daalde in Europa in negen jaar van 2.154 naar 558 per jaar. Dat is te lezen in de kerncijfers die Efpia in juni publiceerde. Het rapport geeft een indruk van de betekenis van medicijnen en vaccins voor onze gezondheid én economie.

De vaccinaties tegen HPV (die beschermen tegen diverse varianten van kanker) zijn in 94,7% van de gevallen effectief, schrijft de Europese brancheorganisatie. Dat kan op ons continent jaarlijks ruim 27.000 diagnoses baarmoederhalskanker en bijna 700 doden door deze ziekte voorkomen.
Grote en kleine stappen in biofarmaceutisch onderzoek zorgden ervoor dat hoge bloeddruk, maar ook hart- en vaatziekten nu vaak goed onder controle te houden zijn. Met nieuwe, meer gepersonaliseerde behandelingen zijn ook steeds meer vormen van kanker te genezen of te beheersen.

Zorgbudget

De publicatie gaat daarnaast dieper in op financiële aspecten van die medische vooruitgang. Zo besloegen medicijnen besloegen in 2020 in Europese landen gemiddeld 18,4% van het zorgbudget. In Nederland is dat percentage al jaren veel lager: maximaal 8%.
Interessant is verder hoeveel landen besteden aan gezondheidszorg, als percentage van het Bruto Nationaal Product. In ons land was dat 11,2%. Dat is minder dan in ons omringende landen als Duitsland (12,8%) en Frankrijk (12,4%).

Investeren

De kerncijfers van Efpia laten ook zien dat in de gezondheidssector wereldwijd een groot deel van de netto omzet in onderzoek en ontwikkeling wordt geïnvesteerd: 12,4%. Dat is meer dan in welke andere sector dan ook. Dus meer dan in bijvoorbeeld de ict-, luchtvaart-, defensie- of energiesector.

Werk en export

Een ander opvallend kerncijfer: de sector bood in Nederland in 2021 werk aan circa 20.000 mensen, op een totaal van bijna 860.000 banen in Europa. Hierbij is de indirecte werkgelegenheid – denk aan leveranciers – nog niet meegerekend.
Opvallend is ook dat Nederland in 2021 voor € 45 miljard aan medicijnen exporteerde. Dat is veel voor een relatief klein Europees land, en meer dan de bloemenexport. Ter vergelijking: in Frankrijk was dit € 34 miljard en in het Verenigd Koninkrijk € 22 miljard.

Onderzoek en ontwikkeling

De geneesmiddelensector investeerde in 2021 in Europa € 43 miljard in onderzoek en ontwikkeling. Een enorm bedrag, maar toch verliest ons continent langzaam maar zeker terrein aan de Verenigde Staten, waar bijna € 70 miljard werd geïnvesteerd in medicijnontwikkeling. Rond de eeuwwisseling lagen die bedragen nog ongeveer gelijk. Dat zie je terug in het aantal nieuwe chemische en biologische entiteiten, dat de laatste jaren in Amerika dubbel zo hoog is als in Europa.

Uitdagingen

‘Elke keer als ik zo’n overzicht zie, ben ik toch weer onder de indruk van de impact van onze sector’, zegt Carla Vos, adjunct-directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
‘Je kunt je eigenlijk amper voorstellen hoe het met onze volksgezondheid zou zijn, als er wereldwijd niet zoveel zou worden geïnvesteerd in research & development naar nieuwe medicijnen en vaccins. Tegelijkertijd zijn er ook nog steeds belangrijke uitdagingen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan de behandeling van Alzheimer, multiple sclerosis, zeldzame ziekten en bepaalde vormen van kanker, zoals alvleesklierkanker.’

Europees beleid

‘Er zijn ook andere zorgen’, zegt Vos. ‘Als we kijken naar het voorstel van de Europese Commissie voor de nieuwe farmaceutische strategie, is onze vrees dat Europa nog minder aantrekkelijk wordt om te investeren, zowel qua bedrijvigheid als qua klinisch onderzoek. Dat treft direct het hele ecosysteem rondom medicijnen. Dit kan in Nederland directe gevolgen hebben voor universiteiten, bij fundamenteel onderzoek. Maar het kan ook allerlei andere plekken in de keten raken. Denk bijvoorbeeld aan Schiphol, in het kader van de export.’

Impactanalyse nodig

De Europese Unie wil wet- en regelgeving voor de geneesmiddelensector aanpassen, om te komen tot betere toegang tot innovatieve geneesmiddelen in alle landen van de Europese Unie.
‘Dat is op zich natuurlijk een prachtig doel’, zegt Vos. ‘Maar het is zeer de vraag of dat met het huidige voorgestelde pakket gaat lukken. Daarvoor is eerst een goede impactanalyse nodig, en die is er nog niet. Samen met Efpia blijven we hiervoor aandacht vragen, want onze innovatiekracht en snelle toegang tot nieuwe medicijnen maken het verschil voor al die Europese patiënten. Soms zelfs het verschil tussen leven en dood.’


Key figures Efpia, juni 2023