Dit concludeert Wim de Haart, manager Gezondheidseconomie en Vergoedingen van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, uit een analyse van veertig sluismiddelen die in de periode 2014-2020 op de markt kwamen. ‘De doorlooptijd in alle fases van de sluis loopt op. De variatie in doorlooptijden ook. Beschikbaarheid van vaak zeer beloftevolle geneesmiddelen wordt onzeker en onvoorspelbaar’.
Doorlooptijden lopen op
Nieuwe, innovatieve geneesmiddelen die in de periode 2014-2016 op de markt kwamen kenden een gemiddelde doorlooptijd van 315 dagen om uit de sluis te komen. Voor middelen uit 2018-2020 is dit al opgelopen tot 510 dagen. De periode van marktvergunning tot sluisplaatsing is redelijk stabiel en gebeurt in Nederland snel, mede vanwege de inzichten uit de Horizonscan. Vertraging in de indiening van het vergoedingsdossier door de fabrikant bij het Zorginstituut, de beoordeling van het Zorginstituut en de onderhandelingen met het ministerie dragen allemaal bij aan de langere doorlooptijden. Behalve gratis ter beschikking gestelde geneesmiddel blijven patiënten in tussen verstoken van deze middelen.
‘Het gaat er niet om wie precies in welk geval de vertraging veroorzaakt. Nee, het gaat er om dat lange doorlooptijden inherent zijn aan de sluisprocedure. En de patiënt moet wachten. Dit kan en moet anders. Waarom stellen we niet direct middelen beschikbaar en rekenen we na de prijsonderhandelingen pas af?’, aldus De Haart.
Sluisprocedure
Voordat geneesmiddelen beschikbaar komen voor behandelaren en patiënten moet een toelatingsprocedure worden doorlopen. Voor geneesmiddelen die naar verwachting van de overheid een relatief hoge prijs en of budgetimpact hebben geldt de zogenoemde sluisprocedure. Voordat een geneesmiddel in de sluis wordt gezet, dat wil zeggen buiten het verzekerde pakket wordt geplaatst, krijgt een middel markttoelating. Een Europese handelsvergunning wordt afgegeven na positief advies van de Committee for Medicinal Products for Human Use (CHMP) van de EMA. Gemiddeld duurt het zo’n 55 dagen vanaf CHMP-advies tot aan sluisplaatsing.
Drie delen
De sluis is op te delen in drie delen, te weten indiening van het beoordelingsdossier door de fabrikant aan het Zorginstituut, de beoordeling door het Zorginstituut en de financiële onderhandelingen tussen fabrikant en het ministerie VWS. De doorlooptijden van de eerste twee stappen zijn op basis van openbare data niet te onderscheiden. Gemiddeld duren deze twee stappen ruim 230 dagen. Deze doorlooptijd is de laatste jaren gestegen. Opvallend is dat de spreiding in de doorlooptijden groot is. Er lijkt dus ruimte te zijn tot versnelling zowel bij de fabrikant als het Zorginstituut.
Ook de laatste sluisfase kent een forse spreiding in doorlooptijden. Er zijn middelen die na de beoordeling van het Zorginstituut binnen enkele weken uit de sluis stromen. In meerdere gevallen duren de onderhandelingen meer dan een half jaar. Gemiddeld is de doorlooptijd van de onderhandelingen ongeveer 170 dagen.
In de rubriek Farma Facts geeft Wim de Haart regelmatig een analyse van cijfers over medicijnen.
Persbericht: Patiënt wacht steeds langer op nieuwe medicijnen
Infografic: Doorlooptijden sluis
