Eén op de drie Nederlanders heeft onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden. Dat berichtte kennisorganisatie Nivel vorige week. Met name ouderen en mensen die een praktische opleiding hebben gevolgd, kunnen vaak minder goed hun weg vinden in de zorg en communiceren met zorgverleners. ‘Dat bevestigt opnieuw de noodzaak om informatie begrijpelijker te maken, concludeert Anne Dreves, projectleider Strategische Coalities en beleidsadviseur bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG).
Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden die iemand nodig heeft om informatie over gezondheid en zorg te kunnen vinden, begrijpen en te gebruiken voor het nemen van beslissingen ten aanzien van de eigen gezondheid en zorg. ‘Dat betekent ook dat mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden over het algemeen meer moeite hebben met het begrijpen van een bijsluiter en het toepassen van een medicatieschema', aldus Dreves.
Ingewikkelde bijsluiters
Informatie over medicijnen blijkt over het algemeen vrij ingewikkeld, niet alleen voor Nederlanders met beperkte gezondheidsvaardigheden. Meer dan de helft van de patiënten in de apotheek heeft moeite met het begrijpen en onthouden van informatie, en daarmee ook met het toepassen van informatie over medicatie die ze van de apotheker krijgen – zo valt in een factsheet van Pharos te lezen. ‘De juiste dosering uitrekenen, op het juiste moment medicijnen innemen en de bijbehorende adviezen in acht nemen - ofwel therapietrouw zijn – is voor velen een flinke uitdaging’, licht Dreves toe.
Medicatiefouten
Onjuist medicijngebruik kan een negatief effect hebben op de klachten, het ziekteverloop en de gezondheid van de patiënt. Dreves legt dit uit: ‘Bij een te lage dosering kan de effectiviteit uitblijven en stoppen patiënten mogelijk met het gebruik van medicijnen. En bij een te hoge dosering kunnen er ernstige bijwerkingen optreden. ’Dit leidt tot meer complicaties met als gevolg een toename van zorgkosten en soms zelfs tot ziekenhuisopnamen.
Rol geneesmiddelensector
Medische informatie kan én moet daarom begrijpelijker worden. Ook de VIG en haar lidbedrijven zien een rol voor zichzelf weggelegd om dat te realiseren. Dreves: ‘Het is niet onze taak om mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden te onderwijzen of hun vaardigheden te verbeteren. Wél is het onze verantwoordelijkheid dat onze bijsluiters en informatiematerialen zo toegankelijk en begrijpelijk mogelijk zijn. Hiermee verhogen we de kans dat patiënten therapietrouw zijn, zodat geneesmiddelen zo veilig en effectief mogelijk zijn.’
Concrete acties
‘Gelukkig zetten steeds meer geneesmiddelenbedrijven zich in om informatie over hun geneesmiddelen begrijpelijk te maken, bijvoorbeeld door tekst op B1-taalniveau te schrijven’, weet Dreves. ‘Daarnaast hebben we binnen de vereniging de handen ineen geslagen voor een sectorbreed plan van aanpak om deze transitie naar begrijpelijke informatie over geneesmiddelen te versnellen.’ Dit plan bevat zowel achtergrondinformatie als praktische handvatten voor onze leden om met gezondheidsvaardigheden aan de slag te gaan. ‘Ons doel is dat iedereen informatie over innovatieve geneesmiddelen kan begrijpen – óók die grote groep mensen met onvoldoende en beperkte gezondheidsvaardigheden.’
