De Code laat zien voor welke kernwaarden de sector staat (integriteit, transparantie, maatschappelijke verantwoordelijkheid en kwaliteit) en door welke normen de ruim 40 aangesloten geneesmiddelenbedrijven zich laten leiden. De Code van de VIG gaat niet over prijsstelling van afzonderlijke medicijnen.
De leden van de VIG keurden op 24 juni 2021 twee aanvullende teksten voor de Code goed. De eerste aanvulling betreft verantwoorde prijsvorming: 'Wij willen zorgen voor aanvaardbare prijzen van onze geneesmiddelen, rekening houdend met de waarde van de nieuwe geneesmiddelen voor patiënten en maatschappij, en door een redelijke bijdrage te leveren aan voortdurende innovatie.'
De tweede aanpassing gaat over marktgedrag. De bedrijven die de Code van de VIG hebben ondertekend, zijn zich zeer bewust van de grote maatschappelijke verantwoordelijkheid die zij dragen, en gaan hier zorgvuldig mee om. Daarom is de volgende aanvullende tekst opgenomen in de Code: 'Wij houden ons aan de regels van eerlijk marktgedrag en distantiëren ons van concurrentiebeperkende acties.'
De Code kent een groeimodel, wat inhoudt dat periodiek wordt bekeken of en – zo ja – hoe de Code wordt aangepast. Daarbij speelt een onafhankelijk Adviescollege, met voormalig vicepremier Andr én Rouvoet als voorzitter, een belangrijke rol. De periodieke herziening van de Code én de actieve inbreng daarbij van een onafhankelijk Adviescollege zijn wereldwijd bezien uniek. 'De Code werkt als een spiegel en geeft een stevige impuls aan het interne en externe debat over verantwoord gedrag van onze sector', zegt Sara McCabe, bestuurslid van de VIG. ‘Bovendien laat de Code zien welke bijdrage wij willen leveren aan Nederland, en in het bijzonder aan het leven van de patiënten die wij helpen. Deze Code geeft ons ook een uitstekend aanknopingspunt om in gesprek te gaan met anderen. Zo dagen we onszelf uit tot voortdurende verbetering.’
De sector heeft begrip voor de roep vanuit de samenleving en de politiek om meer transparantie over de componenten waaruit de prijs voor een nieuw geneesmiddel is opgebouwd. De VIG en het Adviescollege hebben afgelopen jaar onderzocht of de Code kon worden aangevuld of gewijzigd op het onderwerp prijstransparantie. Helaas kan er geen eenvoudige verklaring aan de Code worden toegevoegd om dit punt van zorg direct aan te pakken, vanwege mededingingsrechtelijke beperkingen. Het Adviescollege kwam tot deze conclusie na contact met mededingingsautoriteit ACM en een analyse van de huidige regelgeving en jurisprudentie. Er is namelijk geen objectieve methode om de kostprijs van een geneesmiddel voor Nederland te bepalen. Bij een poging om zo'n kostprijs te berekenen, zou er mogelijk sprake zijn van prijscoördinatie. Dat is mededingingsrechtelijk niet toegestaan.
In de afgelopen anderhalf jaar vertaalden leden van de VIG de vier kernwaarden (integriteit, transparantie, kwaliteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid) naar allerlei acties, die werden vastgelegd in zelfevaluaties. Het Adviescollege heeft deze rapportages beoordeeld. Bovendien ging het college intern en extern op zoek naar manieren om de ambitieuze Code-normen en de uitwerking daarvan verder te verbeteren. Daartoe voerde het college veel gesprekken. Met geneesmiddelenbedrijven, maar ook met externe partijen, zoals de ACM. Op verzoek van het VIG-bestuur concentreerde het Adviescollege zich vooral op verantwoorde prijsstelling, eerlijk marktgedrag en prijstransparantie.
In de aanloop naar de nieuwe versie van de Code hebben de aangesloten bedrijven zichzelf eind 2020 opnieuw beoordeeld op de vier kernwaarden. Dit leverde tal van nieuwe voorbeelden op, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid (bijvoorbeeld op het gebied van medicijn resten uit het water). In 2020, dat vanwege de COVID-19 pandemie bijzonder was, waren er binnen de sector bovendien veel activiteiten rond kernwaarden als maatschappelijke verantwoordelijkheid. Denk daarbij aan de inspanningen van de sector om voldoende hulpmiddelen voor de zorg te regelen toen er een nijpend tekort ontstond aan het begin van de pandemie. Het jaarverslag over deze zelfevaluaties is openbaar en staat inmiddels op de website van de VIG.