28 kandidaat-vaccins bevinden zich al in de klinische fase 3, waarbij kandidaat-geneesmiddelen op grootschalige wijze worden getest op effectiviteit en veiligheid. Hierbij zijn duizenden patiënten betrokken, in ziekenhuizen over de hele wereld.
Goedgekeurde vaccins
Per 1 november 2021 waren er vier coronavaccins goedgekeurd in Europa: Comirnaty van Pfizer/BioNTech, Spikevax van Moderna, Vaxzevria van AstraZeneca en COVID-19 vaccin Janssen van Janssen.
Boostervaccins
Vaccinontwikkelaars werken ondertussen ook aan de ontwikkeling van boostervaccins. Deze boostervaccinatie is bedoeld als oppepper die de werking van de eerste vaccinatieserie kan verbeteren. Een booster is nodig als de beschermende werking van de eerste serie vaccins na een tijd te veel afneemt. Of wanneer de vaccinaties minder goed blijken te beschermen tegen nieuwe varianten van een virus (bron: RIVM).
Op dit moment zijn de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna door het EMA goedgekeurd voor gebruik als booster in Europa. Deze vaccins kunnen worden ingezet, ongeacht het vaccin dat is gebruikt voor de primaire vaccinatie.
Inzet booster
De Gezondheidsraad adviseerde op 2 november dat in Nederland uit voorzorg een booster wordt ingezet voor mensen van 60 jaar en ouder. Bij ouderen is de bescherming tegen COVID-19 na de eerste twee prikken wat lager dan bij jongere mensen. Met een booster kan de bescherming worden verhoogd. Zo zijn zij beter beschermd en hebben nieuwe virusvarianten ook minder kans zich te ontwikkelen en te verspreiden.
Geneesmiddelen
Bijna de helft van al het COVID-onderzoek richt zich op een geneesmiddel dat het virus in het lichaam neutraliseert of de reactie van het lichaam bij een besmetting kan beïnvloeden. Dit zijn bijvoorbeeld middelen die ontstekingsremmend werken of het immuunsysteem versterken. Vorige week gaf de EMA voorwaardelijke goedkeuring voor twee nieuwe antilichaambehandelingen tegen een ernstig verloop van COVID-19. Beide middelen verkleinen de kans dat coronapatiënten in het ziekenhuis terechtkomen of overlijden aan COVID-19 aanzienlijk, aldus het EMA. Het gaat om middelen van Roche/Regeneron en Celltrion. Beide geneesmiddelen kunnen als injectie of infuus worden toegediend aan coronapatiënten vanaf 12 jaar, die nog geen extra zuurstof nodig hebben, maar wel risico lopen snel achteruit te gaan. Daarnaast werkt één van de middelen preventief: uit tests met het medicijn kwam naar voren dat gebruikers minder vatbaar waren voor het coronavirus.
CBG-voorzitter Ton de Boer zei hierover: ‘Met de oplopende infecties is het belangrijk dat artsen nu officieel twee extra medicijnen hebben om bij risicopatiënten de kans op een ernstig beloop van COVID-19 te verlagen.’ De twee antilichaambehandelingen zijn de eerste coronamedicijnen die het geneesmiddelenbureau goedkeurt sinds juni 2020, toen remdesivir (van Gilead) en dexamethason (van diverse fabrikanten) een positieve beoordeling kreeg.
Rolling reviews
Ondertussen is het EMA gestart met het beoordelen van een aantal andere geneesmiddelen voor de behandeling van COVID-19. Een actueel overzicht hiervan is te vinden op de website van EMA.
