Te vaak denken we pas aan medicijnen of vaccins als er al sprake is van ziekte. Maar een tijdige inzet van medische preventie kan veel leed voorkomen, bewees de coronapandemie onomstotelijk. Coronavaccins voorkwamen in Nederland alleen al in het eerste jaar na goedkeuring minimaal 88.000 ziekenhuisopnames, waarmee zij ook een belangrijke arbeidsbesparing opleverden. En wie nu één blik op Chinese ziekenhuizen werpt, ziet hoe het in de zorg kan escaleren als je draconische lockdowns loslaat op het moment dat de bevolking amper gevaccineerd is. In Nederland maakten we gelukkig een andere afweging, toen we moesten kiezen tussen opsluiten of vaccineren. Vaccins voorkwamen niet alleen ziekenhuisopnames, ze hielden ook zorgmedewerkers aan het werk.
Je kunt medicijnen betitelen als laaghangend fruit. Beter, slimmer en gepast medicijngebruik kan het tekort aan zorgpersoneel zo’n 4.500 arbeidsplaatsen lager laten uitkomen, berekende PwC Strategy&. Daarvoor hoeven we niets nieuws te ontdekken. Het is een kwestie van bestaande inzichten vaker in de praktijk brengen. Denk aan interventies als slimme medicijndispensers, chemotherapie thuis, telemonitoring en medicijngebruik volgens voorschrift. Een recent voorbeeld maakt duidelijk wat de impact van medicijnen kan zijn. Sinds 2016 zijn DOAC’s de eerste keuze bij antistollingsmiddelen, waardoor het aantal controles bij de trombosedienst met 750.000 is gereduceerd. Dit vermindert het tekort aan zorgpersoneel met zo’n 150 voltijdsbanen.
Ik beweer niet dat medicijnen en vaccins hét recept zijn voor het volledige arbeidstekort in de zorg. Maar ze kunnen wel een grotere bijdrage leveren dan ze nu doen. Veel kleine bijdragen kunnen samen een groot verschil maken. En wellicht is het inspirerend dat je bij het bestrijden van een arbeidstekort niet alleen hoeft te denken aan het invliegen van extra personeel, vanuit andere sectoren of verre landen. Onderzoek van Gupta laat bijvoorbeeld zien dat 45% van de ziekenhuiszorg te verplaatsen is naar de thuissituatie. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) wijdt daar op 31 januari een stakeholdersbijeenkomst
aan, om knelpunten en oplossingen in kaart te brengen.
Laten we samen kijken naar de arbeidsbesparende oplossingen die we al in huis hebben en nog beter kunnen benutten. Nu, hier, in Nederland.
Carla Vos, adjunct-directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG)
Lees het position paper van de VIG: ‘Betere inzet medicijnen beperkt arbeidstekort zorg’
