22-09-2020

Slechte score Nederland beschikbaarheid kankermedicijnen

Vintura onderzoek Everyday counts
Nederland komt van tien Europese landen als slechtste uit de bus, als wordt gekeken naar het voorschrijven van nieuwe kankermedicijnen. ‘Deze positie als hekkensluiter mogen we niet accepteren’, aldus VIG-directeur Gerard Schouw.

Dat blijkt uit gisteren gepubliceerd onderzoek van de Europese branchevereniging voor geneesmiddelenbedrijven EFPIA. In de studie, uitgevoerd door Vintura, is gekeken naar het daadwerkelijke gebruik van een nieuw kankermedicijn per hoofd van de bevolking, een jaar nadat het is opgenomen in het verzekeringspakket. Dit is gedaan voor dertien innovatieve kankermedicijnen die in de periode 2013-2017 zijn toegelaten door de Europese Medicijnautoriteit EMA.

Voorschrijven
Vergoeding door de verzekeraar betekent niet automatisch dat het kankermedicijn ook wordt voorgeschreven in de praktijk, ontdekten de onderzoekers. Twaalf maanden na opname in het verzekeringspakket is het daadwerkelijk gebruik per hoofd van de bevolking in Nederland het laagste van alle tien landen die aan het onderzoek deelnamen.

Prijsonderhandelingen
Een mogelijke oorzaak voor het lage gebruik van nieuwe kankermedicijnen in Nederland, kan liggen in de gedecentraliseerde prijsonderhandelingen met ziekenhuizen, stellen de onderzoekers. Na opname in het verzekeringspakket moeten verzekeraars en ziekenhuizen het eens worden over betaling. Dat betekent dat elk ziekenhuis in Nederland individueel een contract afsluit met de farmaceut. ‘Je kunt je voorstellen dat hier een aantal maanden overheen gaat’, zegt onderzoeker Christel Jansen van Vintura. ‘Maanden waarin het nieuwe medicijn niet wordt voorgeschreven.’

Postcodegeneeskunde
‘We hebben al eerder geconstateerd dat er grote verschillen zijn tussen de beschikbaarheid van medicijnen in ziekenhuizen, ook als een geneesmiddel wordt vergoed’, zegt Schouw. ‘Het is ernstig dat patiënten de dupe worden van stroperige procedures rondom toegang van medicijnen. Het wordt hoog tijd om de procedures voor de inkoop onder de loep te nemen in Nederland. Het kan niet zo zijn dat je in het ene ziekenhuis wel toegang hebt tot een nieuwe kankermedicijnen en in het andere niet.’

Kamervragen
Recent onderzoek naar de beschikbaarheid van geneesmiddelen heeft ook tot Kamervragen geleid van Groen Links. Hoogleraar Carin Uyl-de Groot (Erasmus Universiteit) toonde in een studie aan dat de toelatingsprocedures van de EMA aanzienlijk langer duren dan in de Verenigde Staten. Het Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet vraagt minister Van Ark wat zij in Europees verband kan doen om de toelatingsprocedures van de EMA te versnellen. Ook vraagt zij of de minister bereid is te leren van de procedures die andere Europese lidstaten hanteren om de snelheid en transparantie van de Nederlandse procedure te verbeteren, en of de sluisprocedure voor met name dure geneesmiddelen korter kan.

Schouw: ‘Bureaucratie bij kankermedicijnen kost levensjaren’

Kamervragen Corinne Ellemeet (GroenLinks) over toelatingsprocedure van medicijnen voor kankerpatiënten

Onderzoek en whitepaper 'Every day counts' (Vintura)