Dat blijkt uit de inbreng van de geneesmiddelensector aan de consultatieronde van de Europese Commisie over AMR. De Europese Unie en haar lidstaten spelen een grote rol bij de aanpak van antibioticaresistentie bijvoorbeeld door preventie en bestrijding van infecties in ziekenhuizen te bevorderen, goed gebruik van antibiotica te stimuleren en de surveillance op AMR te versterken. Nederland kan hierbij een voortrekkersrol nemen.
Koploper
Nederland heeft ruime ervaring met het stimuleren van goed gebruik van geneesmiddelen en heeft laten zien dat verantwoord en beperkt gebruik van antibiotica een belangrijke pijler is bij het voorkomen van multiresistente infecties. Het antibioticagebruik in Nederland is vergeleken met andere landen in Europa laag. Nederland zou dan ook een voorbeeldland kunnen zijn bij het laag houden van antimicrobiële resistentie in Europa.
Publiek-private samenwerking
Een succesvol AMR-beleid heeft een brede steun van alle belanghebbenden nodig, vindt de VIG. Nederland kent van oudsher een cultuur van publiek-private samenwerking, zoals het Nederlands Antibioticum Ontwikkelingsplatform (NADP), maar ook het recent opgerichte Nederlandse consortium dat zich richt op het terugdringen van antibioticaresten uit het water. Nederland heeft als waterland een uitstekende reputatie op dit gebied en heeft veel kennis en kunde bij te dragen. Deze consortia zijn een belangrijke driver om tot effectieve oplossingen te komen.
COVID-19
Daarnaast geeft de VIG als aanbeveling aan de Europese Commissie mee om opgedane ervaringen van de coronapandemie mee te nemen bij de aanpak van AMR. Zo kwam uit evaluaties naar voren dat er grote behoefte is aan een platform voor zorgprofessionals, patiënten en beleidsmakers over preventie, zorg, educatie en behandeling van infectieziekten. Verder zou er meer aandacht moeten zijn voor goed advies en voorlichting over (nieuwe) antibiotica via antimicrobieel stewardship (AMS).
Rol geneesmiddelensector
De VIG vindt dat er blijvende aandacht moet zijn voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Er zijn meerdere farmaceutische bedrijven die blijvend nieuwe antibiotica ontwikkelen, maar dan veelal vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen en niet uit commerciële overwegingen. Om de ontwikkeling van nieuwe antibiotica te stimuleren is in 2020 het AMR Action Fund opgericht, een samenwerking van twintig grote biofarmaceutische bedrijven, de WHO, de Europese Investeringsbank, en de Wellcome Trust.
Duurzaam verdienmodel
Maar om te komen tot een echt duurzame ontwikkeling van antibiotica, is er een nieuw en duurzaam ‘verdienmodel’ nodig. Er moeten stappen worden gezet die investeringen in onderzoek en ontwikkeling van antibiotica stimuleren, bijdragen aan het verbeteren van toegang, een betrouwbare levering, en goed gebruik van antibiotica. Met name de implementatie van een nieuw, Europees ‘pull’-incentive kan volgens de VIG een aanjager zijn van de private sector voor de opbouw van antibiotica pijplijn.
Bijzondere positie antibiotica
Daarnaast moeten er afspraken worden gemaakt over de prijs en vergoeding van antibiotica, bijvoorbeeld door de introductie van abonnementsmodellen, om de bijzondere positie van deze medicijnen te reflecteren. Daarmee wordt bijgedragen aan een toekomstbestendige markt voor antibiotica en betere toegang voor patiënten tot deze medicijnen. Ook zou daar voor zo ver nodig de regelgeving moeten worden aangepast om stimulering van innovatie te bevorderen.
