De VIG pleit daarom voor een goede balans tussen milieumaatregelen en de beschikbaarheid van geneesmiddelen, en een eerlijke lastenverdeling tussen de verschillende partijen.
Microverontreiniging
De waterkwaliteit in Nederland is niet goed. Slechts 1% procent van ons water verdient het predicaat ‘goed’. Een van de oorzaken van de achteruitgang van de waterkwaliteit is microverontreiniging. Dat is de verzamelnaam voor een grote groep stoffen, waaronder weekmakers, brandvertragers, microplastics, nanodeeltjes, bestrijdingsmiddelen en ook geneesmiddelen, die na gebruik in het (afval)water belanden.
De geneesmiddelensector vindt dat schoon water een absolute levensbehoefte is en zet zich daarom actief in, om de milieu-impact van geneesmiddelen zo veel mogelijk te beperken.
Inzet geneesmiddelensector
Zo wordt sinds 2006 bij de ontwikkeling van elk nieuw geneesmiddel standaard een milieu-impactbeoordeling uitgevoerd, waarbij onder meer rekening wordt gehouden met de verwijderbaarheid uit water. Ook vindt er voortdurend innovatie plaats, om de productie van geneesmiddelen te vergroenen en onbedoelde milieueffecten tot een minimum te beperken. Daarnaast werken geneesmiddelenbedrijven in verschillende publiek-private samenwerkingsverbanden samen met de Rijksoverheid aan een gezondere en groenere samenleving.
Ketenaanpak medicijnresten uit water
Een succesvol voorbeeld hiervan is het Nederlandse samenwerkingsverband ketenaanpak medicijnresten uit water. In deze aanpak werkt de VIG sinds 2018 samen met de Rijksoverheid, gemeenten, waterschappen en andere relevante partijen om medicijnresten in het grond- en oppervlaktewater terug te dringen. De activiteiten variëren van het tegengaan van geneesmiddelenverspilling, het stimuleren van goed gebruik door patiënten tot aan zuivering aan de bron, bijvoorbeeld bij ziekenhuizen.
Fundament
De ketenaanpak is recent geëvalueerd. Uit de evaluatie bleek dat er een stevig fundament is gelegd voor een succesvolle ketenaanpak. Minister Harbers (I&W) heeft de Kamer daarom onlangs gemeld dat de ketenaanpak wordt verlengd en dat er samen met de ketenpartners een nieuwe uitvoeringsagenda wordt opgesteld, op basis van aanbevelingen uit de evaluatie.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
De Europese Commissie wil de waterkwaliteit verbeteren door geneesmiddelenfabrikanten verantwoordelijk te maken voor het verwijderen van microverontreiniging. De Europese Commissie zegt hiermee invulling geven aan het principe ‘de vervuiler betaalt’. De VIG is positief over het principe om de vervuiler te laten betalen, maar vindt het merkwaardig dat er momenteel alleen naar geneesmiddelen- en cosmeticaproducenten wordt gekeken, terwijl het gebruik van andere producten óók microverontreiniging veroorzaakt. Bovendien gebruiken ongeveer 11 miljoen Nederlanders regelmatig geneesmiddelen om hun gezondheid, levenskwaliteit en/of zelfredzaamheid te verbeteren. Vaak is het niet mogelijk om de werkzame stoffen van deze middelen te vervangen door duurzamere stoffen, omdat dit de werkzaamheid van het geneesmiddel vermindert. Tot slot kan de regeling, zoals die er nu ligt, vanwege een verdere prijsdruk, het ontstaan van geneesmiddelentekorten in Nederland in de hand werken; een situatie waarvan patiënten de dupe worden.
Naar rato
De VIG pleit daarom voor een uitvoerbare en werkzame UPV, die de kosten voor het verwijderen van de microverontreiniging naar rato verdeelt over de ketenpartners.
